Ιχνηλάτες των Αγίων Πατέρων, του Δημ. Π. Λυκούδη (Κιβωτός της Ορθοδοξίας)

 

Του Δημητρίου Π. Λυκούδη,

Θεολόγου - Φιλολόγου - Ιστορικού

Έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε προκειμένου να καταστούμε, μέσω της αγιοπνευματικής χάριτος, ιχνηλάτες των Αγίων Πατέρων. Η Πατερική Θεολογία, ως εκπεφρασμένη ορθοπραξία στην καθημερινότητα, μάς διδάσκει την ωραιότητα της πνευματικής αναβάσεως επί όρος υψηλό, συνάμα δε, μάς υπενθυμίζει ότι ο πνευματικός στίβος των "εξετάσεων" που δίδουμε, δεν είναι άλλος,  παρά το άμεσο οικογενειακό, εργασιακό, φοιτητικό, ενοριακό και κοινωνικό περιβάλλον μας.

    Κατά τον άγιο Παΐσιο τον Εζνεπίδη, «η ευτυχία δε βρίσκεται στη ματαιότητα, αλλά στην αιωνιότητα», για την οποία εξοπλίζεται ο πιστός στον παρόντα στίβο της τρέχουσας καθημερινότητας. Πολλοί οι αγωνιστές του στίβου, ποικίλα τα αγωνίσματα, αναρίθμητα τα τεχνάσματα του μισόκαλου διαβόλου και οι δυσκολίες που αναδύονται και ο παμπόνηρος δημιουργεί. Όμως, κατά τον άγιο Φιλόθεο Ζερβάκο, «το εισιτήριο συμμετοχής σου στον παρόντα "στίβο μάχης" είναι η πίστη και η υπακοή στη Μητέρα Εκκλησία». Μία πίστη που εδράζεται στο ιερό Ευαγγέλιο και μια υπακοή που σταφανώνεται και χαριτώνεται από τον Ουρανό μέσα στην Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας μας.

   Ο Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, ο μετέπειτα μοναχός Ανδρόνικος, πλησίον του πνευματικού του, αγίου Δανιήλ του Σμυρναίου, έγραφε: «Όταν βγήκα στα Καρούλια-Κατουνάκια, ενόμισα ότι έφθασα εις τον Θεόν. Αλλ᾿ όταν συνωμίλησα μετά του Γέροντος Δανιήλ, είπον: "Τώρα είδον πόσον μακράν είμαι από τον Θεόν"».

    Όταν διάβασα αυτά τα λόγια του Μωραϊτίδη, αμέσως, σκέφθηκα όλους εμάς που, ένεκα των ημερών αυτοπεριορισμού και απαγόρευσης ως προς τη συμμετοχή μας στις ακολουθίες της Αγίας μας Εκκλησίας, αυτοπροβάλλουμε ως τιμητές-κριτές των πάντων και εκφράζουμε καθένας και μια θεολογία, κάθε πιστός και ένα ευαγγέλιο, κάθε ψυχή και ολάκερο δικαστήριο, έτοιμο, είναι αλήθεια, να καταδικάσει κάθε άνθρωπο που τόλμησε να εκφράσει αντίλογο στις πάντοτε "πανορθόδοξες" και "προφητικές" θέσεις και απόψεις μας. Και αναρωτιέμαι περίλυπος και κατηφής για το κατάντημα αδελφών ψυχών και εν δυνάμει ουρανοπολιτών: αλήθεια, έχει τέτοιο πνευματικό στίβο η Ορθοδοξία μας;

    Ο Ιερός Χρυσόστομος λέγει: «Αρκεί τα έργα φωνής λαμπρότερον διδάξαι». Και τα έργα, αυτή την πονεμένη ομολογουμένως περίοδο, δεν είναι άλλα παρά η προσευχή, η πίστη και η υπακοή στην Αγία Εκκλησία μας. Όσες οικογένειες, και είναι πράγματι πολλές, πενθούν σήμερα δικούς τους ανθρώπους από τον ιό COVID 19, έχω ταπεινά την αίσθηση, αναμένουν από εμάς τους "πιστούς" και "πνευματικούς" ανθρώπους, περισσότερη αγάπη και λιγότερη χολή, περίσσευμα ταπεινότητος και πίστεως παρά μεγαλοστομίες, απειλές και μυριόστομα αναθέματα!

       Ο Άγιος Σωφρόνιος Σαχάρωφ, αυτός ο μεγάλος στάρετς της Ορθοδοξίας, σημείωνε χαρακτηριστικά: «Όταν ἠμουν στη Γαλλία, μέσα στα μεγάλα σαλόνια, στις δυτικές πολυτέλειες και κοσμικές απολαύσεις, πήρα την απόφαση να εγγραφώ σε ένα θεολογικό σεμινάριο της περιοχής, μόνο και μόνο για να καλύψω το χαώδες κενό που ένιωθα μέσα μου. Εκεί, καθολικοί βέβαια, μού μιλούσαν καθημερινά για το Θεό και Θεό δεν έβλεπα. Επήγα εις το Άγιον Όρος, στο ρωσικό μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονος. Εκεί γνώρισα τον Όσιο Γέροντα Σιλουανό τον Αθωνίτη. Αυτός δεν μου είπε τίποτε για το Θεό και Θεό γνώρισα».

       Είναι καιρός, μετά την παρέλευση κάποιων μηνών με αυτό τον πειρασμό της πανδημίας, να δούμε περισσότερο πνευματικά την όλη αντιμετώπισή του και την, εν τέλει, έκφραση της όποιας πνευματικότητάς μας. Προσωπικά θα επιθυμούσα να προβούμε σε καθημερινές λιτανείες μετά των ιερών λειψάνων των αγίων μας, ώστε να μας λυπηθεί ο Άγιος Θεός και στιγμιαία, ως ρείθρα θεόβρυτα, ν᾿αποκαταστήσει σύμπασα την κτίση στην προτέρα κατάσταση. Πλην, όμως, ουδόλως ενδιαφέρει οιονδήποτε και φέρει αξία η γνώμη μου, διότι, απλούστατα, κάμνουμε υπακοή στην Εκκλησία, υπακοή η οποία - δεν κουράζομαι να γράφω και να λέγω πάντοτε - είναι ο κορμός, η ραχοκοκαλιά της πνευματικής παρακαταθήκης, την οποία και ελάβαμε  ως ιχνηλάτες, από τους Αγίους Πατέρες μας.

       Είναι καιρός, συνάμα, προσευχής ολονυκτίας και μετά δακρύων. Ως ιχνηλάτες της Πατερικής αγιότητας, έχουμε γνώση ότι οι Πατέρες μας, ακόμη και το παραμικρό θέμα που ανέκυπτε στην καθημερινότητά τους και τους κόμιζε δυσκολία, πάντοτε, το αντιμετώπιζαν με προσευχή και νηστεία, το έκαμναν, ως έλεγαν, "ζήτημα προσευχής", με το οποίο και καταπιάνονταν μήνες πολλούς, έως ότου "απαντήσει" ο Θεός και προσδώσει τη λύση και την, εν γένει, διευθέτησή του. Αυτό θα κάνουμε και τώρα. Υπακοή στην Εκκλησία, προσευχή ώρες πολλές, καρδιακή, έμπονη, τελωνική.

       Έρχονται στο νου μου στιγμές από την αγιασμένη ζωή του αγίου Ιωάννου Μαξίμοβιτς! Οι πιστοί ενορίτες του αρχικά, πλήθος κόσμου αργότερα, ήξεραν ότι οποιαδήποτε ώρα και στιγμή, κατά τη διάρκεια της νύχτας, επιθυμούσαν να συναντήσουν τον πτωχό δεσπότη τους, θα πήγαιναν στον ενοριακό ναό, που τις καθημερινές λειτουργούσε. Εκεί ήταν κάθε βράδυ και διανυκτέρευε προσευχόμενος. Μόνος μέσα στο σκοτάδι, πεσμένος τελωνικώς έμπροσθεν της εικόνος του Χριστού του τέμπλου, δακρύβρεχτος να προσεύχεται! Δεν του μιλούσε κανείς την ώρα εκείνη. Απλά, πήγαιναν αθόρυβα δίπλα του και άφηναν μικρά σημειώματα προσευχής! Κάθε σημείωμα και όνομα, κάθε χαρτάκι και "ζήτημα" προσευχής, μια ακόμη αφορμή για νέο ξενύχτι, για τον ταπεινό, παραγκωνισμένο και ρακένδυτο δεσπότη...!

       Ας γονατίσουμε, λοιπόν, περισσότερο, εκζητώ ικετευτικά και παρακλητικά προς όλους. Ας προσευχηθούμε θερμά για τον κόσμο, την Εκκλησία, τους Ποιμένες και Επισκόπους μας, τους ιερείς και αδελφούς μας απανταχού. Δεν είναι ώρες για μεγαλοστομίες και ανόητες κατακρίσεις, αλλά ώρες περισυλλογής, πένθους, αυτοκατακρίσεως και μετανοίας. Καλύτερα να μην κοινωνήσω των Αχράντων Μυστηρίων του Χριστού μου, για ένα ασφαλώς χρονικό διάστημα (όσο διαρκέσει, δηλαδή η καραντίνα),, επειδή έκαμνα υπακοή στη Μητέρα Αγία μας Εκκλησία, παρά να κοινωνήσω σαν τον "κλέφτη", κάμνοντας ανυπακοή και φουσκώνοντας από έπαρση ότι "τα κατάφερα" σε σύγκριση με τους άλλους, την ώρα που τόσες ψυχούλες πονούν, πενθούν και άλλες περισσότερες αγωνίζονται και αδημονούν με αγωνία,  να δουν το φως του ηλίου και την επαύριον!

       Για όσους δε σύγχρονους ζηλωτές υπερορθοδόξους, πάλιν και πολλάκις, που υβρίζουν, απειλούν, κομπορρημονούν και καυχώνται ως θεματοφύλακες της Πίστεως, αφού δεν κατανοεί ο νους τους τα πρέποντα, ας ακούσουν τον Αίσωπο, που σ᾿ έναν  από τους μύθους του (με τίτλο "Διογένης και φαλακρός"), νομίζω, σε αυτούς αναφέρεται, πολλά έχει να τους διδάξει: «Το Διογένη, τον κυνικό φιλόσοφο, τον έβριζε ένας φαλακρός. "Εγώ, είπε ο Διογένης, δε σε βρίζω. Ο Θεός φυλάξει. Συγχαίρω μὀνο τις τρίχες σου, που ξέκοψαν από ένα κακό κρανίο».

Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην έντυπη εφημερίδα ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ, αρ. φύλ. 224, Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου 2020, σελ. 3.