Εάν θεωρήσουμε ότι η χοροστασία είναι συνυφασμένη με την κατάργηση του τυπικού των ιερών ακολουθιών και, δη, την αυτή κατάργηση της φυσικής παρουσίας των ιεροψαλτών, εν προκειμένω του πρωτοψάλτου, ενδεχομένως, η απάντηση στην ως άνω απορία να είναι θετική! Όμως, η αλήθεια και η εφαρμογή του τυπικού μάς οδηγεί σε άλλα συμπεράσματα. Άλλωστε, πρώτος απ᾿ όλους, δέον και πρέπον, να δίδει το "παράδειγμα" και να τηρεί το τυπικό ο Επίσκοπος!
Στις περιπτώσεις που χοροστατούν Επίσκοποι, στην ακολουθία του Όρθρου (αλλά και σε άλλες ακολουθίες), πολλοί Αρχιερείς έχουν την επιθυμία, και τελικώς το εφαρμόζουν, να ψάλλουν τις Καταβασίες (και όχι μόνο, βέβαια), αντικαθιστώντας στην ουσία, τον πρωτοψάλτη του ιερού Ναού. Ποιος ο λόγος; Πού είναι γραμμένο, σε ποιο τυπικό παρέχεται στον χοροστατούντα Επίσκοπο να άρχεται της ψαλμωδίας των Καταβασιών και, στην ουσία, να αντικαθιστά τον πρωτοψάλτη του Ναού; Ο γράφων, είναι αλήθεια, θυμάται με αγανάκτηση και περισσή απορία παρόμοια περίπτωση, όταν ως πρωτοψάλτης σε κάποιο Ναό της Αττικής, ξεκίνησε τις Καταβασίες και ο χοροστατών Επίσκοπος, εις επήκοον του λαού και, δη, όχι μετά του προσήκοντος σεβασμού (ούτε καν "ανθρωπίνως") τον επέπληξε λέγοντας ότι είναι «ακατάρτιστος» και «δεν έχει γνώση του τυπικού». Πού να ήξερε ο Θεοφιλέστατος (βοηθός Επίσκοπος τότε), όμως, από τυπικό!
Είναι, λοιπόν, εκτός Παραδόσεως και τυπικής διατάξεως η συνήθεια - διότι συνήθεια έχει γίνει - πολλών Επισκόπων να "παριστάνουν" τους ιεροψάλτες στη θέση των αρμοδίων και κανονικώς διορισμένων ιεροψαλτών(1). Και, ασφαλώς, δεν είναι μόνο η προτίμηση των Αρχιερέων στις Καταβασίες, αλλά και στα Κεκραγάρια, στα Εσπέρια, στα Δοξαστικά - άκουσον! - στους Αίνους και όπου αλλού επιθυμήσουν! Ζητήματα και ενέργειες απαράδεκτες, αντιπαραδοσιακές!
Ως προς την παρουσία πολλών χοροστατούντων Επισκόπων, οι οποίοι προσέρχονται να χοροστατήσουν άνευ μανδύα (2), διότι έχουμε συναντήσει και τέτοιες περιπτώσεις, ας τονίσουμε, για ακόμη μια φορά, πως ουδέποτε ανέρχεται Αρχιερέας στο Θρόνο άνευ μανδύα. Είναι κίνηση εκτός τυπικής διατάξεως και άκρως αντιπαραδοσιακή! Εκτός, διότι ενυπάρχει και αυτή η περίπτωση, εκτός λέγω και αν "αρχιερατικώ δικαίω και λόγω", καταργείται κάθε ενδεχόμενο τήρησης τυπικής διατάξεως και Παραδόσεως εντός των ιερών Ναών!
Τέλος, εκτός Παραδόσεως είναι και η κίνηση πολλών εφημερίων ιερέων να προσδίδουν στον άρτι αφιχθέντα και μέλλει χοροστατών Αρχιερέα, κατά την είσοδό του στον ιερό Ναό, κερί από το παγκάρι, το οποίο, ακολούθως, ανάβουν οι Αρχιερείς και προσκυνούν στο προσκυνητάρι! Πρόκειται για ανεξήγητη κίνηση! Βέβαια, δεν είναι κακό να προσκυνήσει ο Αρχιερέας ή να ανάψει κερί. Η στιγμή, όμως, ο τρόπος που αυτό λαμβάνει χώρα κατά της είσοδό του στον ιερό Ναό, η όλη, δηλαδή, τελετουργία-διαδικασία που γίνεται, είναι πράξη αντιπαραδοσιακή και ξένη προς το ορθόδοξο λειτουργικό έθος!
Ας αποφασίσουμε, λοιπόν! Θα πάρουμε την ανδρεία απόφαση να μεταποιηθούμε σε γνήσιοι τηρητἐς της τυπικής διατάξεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας ή καθένας μας, κληρικός ή λαϊκός, από οποιοδήποτε διακόνημα, θα "καινοτομεί" και θα ενεργεί αυτοβούλως, επομένως και αυθαιρέτως;
(Η φωτογραφία της αναρτήσεως δεν υπονοεί κάτι σχετικά με την παρουσία, οφθαλμοφανώς, φυσικών προσώπων. Διαδικτυακά και τυχαία έγινε η επιλογή της).
Παραπομπές:
1. Άγγελος Βουδούρης, Οι Μουσικοί Χοροί της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, Κων/πολη 1939, σελ. 8. Ο ίδιος, τονίζει χαρακτηριστικά:«Εις τον Πατριαρχικόν Ναόν, ουδέποτε επιτρέπεται εις χοροστατούντα Αρχιερέα να ψάλλη και δη τας Καταβασίας. Το ψάλλειν ταύτας, είναι αποκλειστικόν δικαίωμα του Πρωτοψάλτου», σελ. 8, παρ.7.
2. Πρβλ. Ιωάννου Φουντούλη, Λειτουργική Α', Εισαγωγή στη Θεία Λατρεία, Θεσσαλονίκη 2004, σελ. 67-69.
Σημείωση: Η ως άνω λειτουργική απορία αποτελεί μέρος του νέου πονήματος του κ. Δημητρίου Π. Λυκούδη, Θεολόγου-Φιλολόγου, υπό τον τίτλο "Λειτουργικά Ζητήματα", τόμος Α', που μέσα του ερχόμενου μήνα κυκλοφορεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου