Δευτέρα 2 Σεπτεμβρίου 2019
Πέμπτη 29 Αυγούστου 2019
Τετάρτη 28 Αυγούστου 2019
Ὁ Ὅσιος Μωϋσῆς ὁ Αἰθίοπας
Ὁ Ὅσιος Μωϋσῆς ἔζησε στὴν Αἴγυπτο καὶ στὴν ἀρχὴ ἦταν λῃστής. Ἀλλὰ τὸ φῶς τῆς γνώσης καὶ τῆς μετάνοιας δὲν ἄργησε νὰ φωτίσει τὸ δρόμο του. Ἡ μεγάλη ἐπιείκεια ποὺ ἔδειξε πρὸς αὐτὸν κάποιος χριστιανός, ἐνῷ αὐτὸς τὸν εἶχε βλάψει, ἐπέφερε στὸν Μωϋσῆ ψυχικὴ ἀνακαίνιση.
Πίστεψε, ἔγινε χριστιανὸς καὶ κατόπιν μοναχός. Ἀγωνίστηκε σκληρὰ μέσα στὴν ἔρημο καὶ ἀπέκτησε μεγάλη πνευματικὴ σύνεση καὶ ἀρετή. Ἡ φήμη του ἔφερνε στὸ ἐρημητήριό του πολλοὺς χριστιανούς, ποὺ ἄκουγαν μὲ δέος τὴν διδασκαλία του κατὰ τῆς ὑπερηφάνειας καὶ τῆς κατάκρισης. Εἶμαι, ἔλεγε, ὁ χειρότερος τῶν ἁμαρτωλῶν. Τὰ περασμένα μας ἁμαρτήματα πρέπει νὰ τὰ ἔχουμε πάντα μπροστά μας καὶ νὰ λυπούμαστε γι᾿ αὐτά. Αὐτὸ εἶναι ἡ καλύτερη μέθοδος γιὰ νὰ φυλάξουμε τὸν ἑαυτό μας μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ ἀσφαλῆ. Ἂν νομίσουμε ὅτι εἴμαστε πνευματικὰ ὄρθιοι, τότε ἀκριβῶς εἶναι ὁ μεγάλος κίνδυνος μήπως πέσουμε. Γιὰ νὰ μὴ φοβόμαστε τὸ Θεό, ὀφείλουμε νὰ φοβόμαστε πολὺ τὸν ἑαυτό μας, δηλαδὴ τὶς ἀδυναμίες καὶ τὰ πάθη μας. Μὲ τέτοια ἁγία ζωή, ὁ Μωϋσῆς ἔφθασε στὸ 75ο ἔτος τῆς ἡλικίας του. Ὥσπου ξαφνικά, εἰδωλολάτρες λῃστὲς εἰσέβαλαν στὸ σπήλαιό του καὶ τὸν σκότωσαν μὲ μαχαίρια. (Σύμφωνα ὅμως μὲ τὴν Συναξαριακὴ πηγὴ τοῦ Ἁγίου Νικόδημου, ὁ Ἅγιος Μωϋσῆς ἀπεβίωσε εἰρηνικά).
Τρίτη 27 Αυγούστου 2019
Δευτέρα 26 Αυγούστου 2019
Ὁ Ἅγιος Φανούριος ὁ Νεοφανής, ὁ Μεγαλομάρτυρας
Ἄγνωστος στοὺς ἀρχαίους Συναξαριστές. Ἔγινε γνωστὸς ἀπὸ τυχαία εὕρεση τῆς εἰκονας του τὸν 14ο αἰῶνα στὴ Ρόδο, ὅταν ἔσκαβαν παλιὰ σπίτια στὸ νότιο μέρος τοῦ παλιοῦ τείχους. Ἐκεῖ βρέθηκε ἀρχαῖος ναὸς μὲ πολλὲς κατεστραμμένες εἰκόνες καὶ μεταξὺ αὐτῶν καὶ ἡ καλὰ διατηρημένη εἰκόνα ἐπὶ τῆς ὁποίας ὁ τότε μητροπολίτης Ρόδου Νεῖλος ὁ Β´ ὁ Διασπωρινός(;) (1355-1369) διάβασε τὸ ὄνομα τοῦ Ἁγίου «ὁ ἅγιος Φανῶ». Ὁ Ἅγιος παριστανόταν σὰν νεαρὸς στρατιώτης, κρατώντας στὸ δεξιό του χέρι σταυρό, πάνω στὸν ὁποῖο ἦταν λαμπάδα ἀναμμένη, γύρω δὲ ἀπὸ τὴν εἰκόνα τὰ 12 μαρτύρια του. Τὸν ἀρχαῖο αὐτὸ ναὸ ἀνοικοδόμησε ὁ Νεῖλος καὶ τὸν ἀφιέρωσε στὸ ὄνομα τοῦ ἁγίου Φανουρίου, ποὺ ὅπως φαίνεται συνέταξε καὶ τὴν Ἀκολουθία του. (Ἡ ἀναφορὰ στὸ Νέο Λειμωνάριο ὅτι ἡ εἰκόνα τοῦ Ἁγίου βρέθηκε τὸ 1500, εἶναι λανθασμένη. Διότι ὁ ἐπίσκοπος Ρόδου Νεῖλος ἔζησε τὸν 14ο αἰῶνα).
Σάββατο 24 Αυγούστου 2019
Παρασκευή 23 Αυγούστου 2019
Πέμπτη 22 Αυγούστου 2019
Ποια η "λειτουργική αναγκαιότητα" της ανάγνωσης των ποιμαντορικών εγκυκλίων κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας;
Δ. Λυκούδης
Το πρόβλημα - αν τελικά είναι πρόβλημα - εστιάζεται στα μεγάλα ενοριακά κέντρα των μεγαλουπόλεων. Στα χωριά είναι διαφορετικές οι ανάγκες και οι προτεραιότητες, καθώς η απουσία προσοντούχων ιερέων και ιεροκηρύκων αναγκάζει τους πιστούς να "διψούν" στην κυριολεξία, για την ακρόαση του κηρύγματος και την ερμηνεία του ευαγγελικού αναγνώσματος. Εκεί, οι ποιμαντορικές εγκύκλιοι, τόσο κατά τις μεγάλες δεσποτικές και θεομητορικές εορτές όσο και ανά τακτά κυριακάτικα χρονικά διαστήματα, είναι αλήθεια, αναμένονται με μεγάλη προσμονή από ιερείς και λαϊκούς. Στις μεγάλες πόλεις, όμως;
Στα μεγάλα ενοριακά κέντρα τα πράγματα αλλάζουν. Οι ποιμαντορικές εγκύκλιοι δεν είναι συχνές, τουλάχιστον ανά εβδομάδα και, κυρίως, αναφέρονται σε θέματα αντιαιρετικά, ποιμαντικά και ασφαλώς εορταστικά, όταν αυτές κάμνουν αναφορά σε μεγάλες εορτές της Ορθοδοξίας μας. Έως εδώ καλά. Το ζήτημα που ανακύπτει, κατά την, ενδεχομένως λανθάνουσα γνώμη μας, είναι αυτό το περιεχόμενο των εγκυκλίων και το ύφος των αποτυπωμένων αράδων σε αυτές.
Συχνότατα, οι εγκύκλιοι αναγιγνώσκονται - κοινό μυστικό: σχεδόν ποτέ ολόκληρες! - "επί τροχάδην", ωσάν βεβιασμένο νομοσχέδιο που κατατίθεται με τη διαδικασία του "κατεπείγοντος". Ανάγνωση βιαστική, βαρύθυμη, ωσάν αγγαρεία που πρέπει να εκτελεστεί όσο γίνεται γρηγορότερα και πλέον ξεκούραστα, εκτός, βέβαια, και αν ιερουργεί ή χοροστατεί ο Μητροπολίτης! Εκεί, ωσάν να μην έχει γνώση ο Επίσκοπος, όλα βαίνουν τακτικότατα και σε άριστη λειτουργική ευρυθμία απ᾿ όλους! Εκεί, σε κάθε περίπτωση, το τονίζω, μακαρίζω και υποκλίνομαι στην ταπείνωση κάθε μητροπολίτου που, ενώ γνωρίζει όσα τού καταμαρτυρούν "εν απουσία" του, παρόλ᾿ αυτά, μπροστά σε ιερείς, διακόνους και λαϊκούς αντιμετωπίζει αβασάνιστα και υπομένει ὀσα "τακτοποιημένα" και "κανονισμένα" τού παρουσιάζουν, άσχετα αν ο ίδιος γνωρίζει, ίσως καλύτερα απ᾿ όλους, πως η κατάσταση αλλάζει όταν στρέψει τα νώτα του...
Το πρόβλημα, όμως, για να επανέλθω στο περιεχόμενο των εγκυκλίων, είναι το ύφος των αποτυπωμένων νοημάτων και φράσεων σε αυτές. Πολλές φορές αναρωτιέσαι: μα, καλά, είναι δυνατόν να τα έχει γράψει αυτά χέρι ορθόδοξο και, δη, ιερωμένος; Απορώ! Η προσπάθεια (πιστεύω ακράδαντα η καλοπροαίρετη) της συγγραφής μιας ποιμαντορικής εγκυκλίου, τουλάχιστον, πρέπει να διαγράφει από το συνθετικό βιβλιογραφικό της υπόβαθρο κάθε αναφορά εθνικής, πολιτικής (κομματικής), σεξιστικής, μισαλλόδοξης, ρατσιστικής και εμπρηστικής διαθέσεως που, εν προκειμένω, διακατέχει τον όποιο συγγραφέα και συνθέτη της. Διότι, αλήθεια, αναρωτιέμαι: είναι δυνατόν κάποιος ή κάποια από το χριστεπώνυμο πλήρωμα που θ᾿ ακούσει έναν-δύο (είναι πολλοί περισσότεροι) από τους "μαργαρίτες" ορισμένων εγκυκλίων, δύναται ν᾿ αλλάξει και να μεταβάλλει βίο και εργοπραξία, όσο εφάμαρτα και να είναι αμφότερα, όταν δέχεται έναν "ευγενικό" και "ιεροκαλυμμένο" "πετροβολισμό"; Σε κάποιες περιπτώσεις, σκέπτομαι, είτε απουσιάζει η τελική απόφαση του "αφορισμού" είτε η ισχυρή επίδραση ηρεμιστικών χαπιών για να ολοκληρωθεί το σκηνικό, ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, για να εξηγηθεί με ιεροαβρότητα η "τζιχαντιστική" επίθεση!
Βέβαια, όπως πάντα υποστηρίζω, δεν αναφέρομαι στην ολότητα των ποιμαντορικών εγκυκλίων και, ασφαλώς, στον κανόνα των ορθόδοξων μητροπολιτών μας. Η πλειονότητα των αρχιερέων μας κοπιάζει έμπονα και υπέρμετρα για το ποίμνιο του Χριστού μας. Εστιάζω στην εξαίρεση και στον κίνδυνο που ελλοχεύει να γίνει κανόνας, αν δεν προλάβουμε και δεν επιδείξουμε τη δέουσα προσοχή.
Σε κάθε, όμως, περίπτωση, η πλήρης υπακοή στο ορθόδοξο ράσο και, δη, στον ορθόδοξο επίσκοπο (εκτός μεμονωμένων περιπτώσεων, όταν δηλαδή έχουμε ανορθόδοξη διδασκαλία περί δογματικών και ηθικών ζητημάτων) επισύρει ταπείνωση στον πιστό και σωστική ορθοπραξία επί της γης.
Απόσπασμα από το βιβλίο του Δ. Λυκούδη, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ , τόμος Β', που σύντομα κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις ΕΠΙΡΡΩΣΗ. Αποκτήστε τον πρώτο τόμο, ΕΔΩ! και στο τηλ. 6948038461.
Σημείωση: Η επιλογή της αρχικής φωτογραφίας από το διαδίκτυο δεν έχει σχέση με το ύφος και το πνεύμα της εν λόγω ανάρτησης.
Τετάρτη 21 Αυγούστου 2019
Τρίτη 20 Αυγούστου 2019
Συναξάρι 20/08: Ὁ Ἅγιος Θεοχάρης ὁ Νεαπολίτης, ἀπὸ τὴν Μικρὰ Ἀσία
Τὸ ἔτος 1740, ἐπὶ Σουλτάνου Ἀχμὲτ καὶ Ἰμπραὴμ Πασᾶ, γενικοῦ διοικητῆ τῆς Μ. Ἀσίας, ἐκδόθηκε διάταγμα συγκέντρωσης τῶν ἀγοριῶν τῶν χριστιανῶν σὲ στρατόπεδα συγκέντρωσης. Μέσα σ᾿ αὐτὰ βρέθηκε καὶ ὁ ὀρφανὸς Θεοχάρης. Κάποια μέρα ὅμως, ὁ δικαστὴς τῆς Νεαπόλεως (Νέβσεχηρ) Καππαδοκίας, εἶδε τὸν Θεοχάρη μέσα στὸ στρατόπεδο, τοῦ ἄρεσε καὶ τὸν πῆρε στὸ σπίτι του νὰ περιποιεῖται τὰ ζῷα του.
Ἡ εὐσέβεια καὶ ἡ ὀμορφιὰ τοῦ Θεοχάρη, ἔκαναν τὸν δικαστὴ νὰ τοῦ προτείνει νὰ γίνει γαμπρός του, ἀφοῦ ὅμως γίνει πρῶτα μωαμεθανός. Ὁ Θεοχάρης μὲ θάρρος ἀπάντησε: «Ἀφέντη μου, ἐγὼ γεννήθηκα χριστιανός, καὶ δὲν μπορῶ νὰ ἀρνηθῶ τὴν πίστη τοῦ Σωτῆρα μου καὶ τῶν πατέρων μου». Ὁ Ὀθωμανὸς δικαστής, θεώρησε τὴν ἀπάντηση προσβλητικὴ καὶ τὸν ἀπείλησε μὲ βασανιστήρια. Τότε ὁ Θεοχάρης ἔτρεξε στὸν Ναὸ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου καὶ μετάλαβε τῶν ἀχράντων Μυστηρίων. Ὅταν τοῦ ἔκανε καὶ πάλι πρόταση γάμου μὲ τὴν κόρη του ὁ δικαστής, ὁ Θεοχάρης σταθερὰ ἀρνήθηκε. Τότε μετὰ ἀπὸ σκληρὰ βασανιστήρια, τὸν ὁδήγησαν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη τῆς Νεαπόλεως, ὅπου τὸν λιθοβόλησαν καὶ κατόπιν τὸν ἀπαγχόνισαν, μεσημέρι στὶς 20 Αὐγούστου 1740.
Τὸ 1923 τὰ λείψανα τοῦ Ἁγίου Θεοχάρη ἦλθαν στὴν Θεσσαλονίκη καὶ τοποθετήθηκαν στὸν Ναὸ τῆς ἁγίας Αἰκατερίνης, ὅπου καὶ σήμερα βρίσκονται.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)