"Ο Πατροκοσμάς [΄Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός]"

Δημήτριος Π. Λυκούδης

Θεολόγος – Φιλόλογος, Υπ Δρας Παν/μίου Αθηνών

   «Την αγάπην, επειδή δεν την ηξεύρετε, πρέπει, παιδία μου, να στερεώνετε σχολεία. Διατί πάντα εις τα σχολεία γυμνάζονται οι άνθρωποι και ηξεύρουν και μανθάνουν το τί εστί ο Θεός, το τί είναι οι άγιοι Άγγελοι, τί είναι οι καταραμένοι δαίμονες και το τί είναι η αρετή των δικαίων. Το σχολείον φωτίζει τους ανθρώπους. Ανοίγουν τα ομμάτια των ευσεβών και ορθοδόξων χριστιανών να μανθάνουν τα μυστήρια» (Διδαχή ΣΤ΄ Αγίου Κοσμά).

"Στην Ιερά Βατοπαιδινή Σκήτη των Αγίων Αποστόλου Ανδρέου και Μεγάλου Αντωνίου"

Δημητρίου Π. Λυκούδη,

Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

Σχεδόν δίπλα στις Καρυές, σ΄ ένα πλατύ τροχοφόρο μονοπάτι, 5 λεπτά περίπου με κανονικό βηματισμό, ορθώνεται ο επιβλητικός ναός  της βατοπαιδινής κοινοβιακής σκήτης του Αποστόλου Ανδρέου και του Μεγάλου Αντωνίου. Τα φρουριακά και αρχοντικά κτίρια της σκήτης, η Αθωνιάδα Σχολή που συνορεύει, το βαθυπράσινο αγιορείτικο τοπίο σέ συνεπαίρνουν! Τόπος άγιος! Τόπος ήσυχος και ιερός!

Ηρώων Επικήδειος

Δημήτριος Π. Λυκούδης,

Θεολόγος – Φιλόλογος, Υπ. Δρας Παν/μίου Αθηνών

   «Τώρα που έφυγε από κοντά μας ο Άγγελος Σικελιανός, θα τον καταλάβωμε και θα τον εκτιμήσωμε καλύτερα. Όταν μπαίνη ο θάνατος στη μέση, ο άνθρωπος που χάνουμε μετατοπίζεται αμέσως σ΄ ένα άλλο επίπεδο και τότε δημιουργείται η απόσταση που επιτρέπει να τον ιδούμε στις μεγάλες του γραμμές και να υπολογίσωμε τις πραγματικές διαστάσεις του με περισσότερη κατανόηση και αντικειμενικότητα»[1]. Ετούτα τα λόγια σημείωσε επί χάρτου ο μεγάλος στοχαστής Παπανούτσος άμα τη αναγγελία του θανάτου του ποιητού Αγγέλου Σικελιανού. Ετούτον τον λόγον δράττομαι ίνα εκθέσω όσα περιπλανίζουν, ωσάν νοερός ψιμύθιος αφρός, το σκαρί της ασταθούς και πάνυ αφροέσσης πορείας μου.

Στην Ιερά Μεγίστη Μονή του Βατοπεδίου

Δημήτριος Π. Λυκούδης 

Θεολόγος – Φιλόλογος, Υπ. Δρας Παν/μίου Αθηνών

Ήταν από τις πρώτες μονές που επισκέφθηκα αρχές Μαρτίου 1997. Ενθουσιάστηκα! Πιότερο καστρομονάστηρο θύμιζε. Επιβλητικοί πύργοι, χαλύβδινοι εξώστες με βασιλική αξιοπρέπεια, βυζαντινές ¨Κόρδες¨ (οι πτέρυγες των Κελιών των μοναχών), που εδραιωμένες ¨ασφυκτικά¨ η μία σιμά στην άλλη ομονοιούν και αναπαύουν, έστω και πρόσκαιρα, από τούδε και εσαεί, λαμπροφόρους αγίους του Ουρανού! Ένας  καστρόσχημος Πυλώνας, αμέτρητα παρεκκλήσια διανθίζουν ολούθε την αγιότητα. Και αν πεις και για την εσωτερική αυλή! Από τις μεγαλύτερες του Όρους! Ιερά και Μεγίστη η Μονή του Βατοπεδίου μια και τριανταπέντε χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα είναι οικοδομημένα! Κάπου εκεί, λίγο τα λόγια, λίγο οι εικόνες που αναμοχλεύω από τότε! Ιερά Μονή του Βατοπεδίου, καύχημα και σέμνωμα του Όρους και του Ορθόδοξου Ανατολικού Μοναχισμού.

"Περί ωφελείας της εκ της φυγής του κόσμου"

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη, 

Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

Έχει τρόπο ο Άθωνας, ξέρει  τις δυσκολίες των Μοναχών, έμαθε να αναπαύει ψυχές, άλλωστε πάντοτε ήξερε. Πολύ δε περισσότερο, γνωρίζει να αγιάζει τον κόσμο, να πλουτίζει το Ουράνιο στερέωμα με ¨δοκιμασμένους¨ Πατέρες, Μοναχούς που απαρνήθηκαν τα εγκόσμια για να κερδίσουν τον αληθινό επουράνιο Κόσμο, για να κερδίσουν και να συμβασιλεύσουν αιώνια, ευφραινόμενοι στην Παραδείσια  θέα του Παναγίου Προσώπου του  Κυρίου και Λυτρωτού μας  Ιησού Χριστού. Δεν είναι απελπισμένοι άνθρωποι οι Μοναχοί, δεν είναι οι αποτυχημένοι και ¨ναυαγοί¨ του βίου. Είναι όσοι αγάπησαν το Φως περισσότερο από το σκοτάδι, όσοι συνάντησαν τον ¨πολύτιμον μαργαρίτην¨ και έσπευσαν να τον ακολουθήσουν, όσοι παρά τις ενδεχόμενες δυσκολίες στην προσωπική τους ζωή, δεν αρνήθηκαν την έμφυτη ροπή της ακμάζουσας επί τα υψηλά ψυχής τους και επιθύμησαν να ησυχάσουν από τον κόσμο για τον κόσμο και για χάρη του κόσμου, ως μέρος καθείς της κοινοτικής εκκλησιαστικής κοινωνίας και συνάμα ως Σώμα όλοι, από κοινού, της Αγίας σωστικής Κιβωτού.

"Μιά βραδυά στις Καρυές [Α΄]"

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη, 

Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

   Επιστράτευσα και πάλι τη γραφίδα μου, συνάρμοσα τις νοσταλγικές απαιτήσεις του φίλαυτου νου μου και να, πάλι εδώ, καταπιάστηκα να συνεχίσω το οδοιπορικό μου στην Αθωνική γη, πιότερο να ενθυμήσω στην περιπλανώμενη αντιληπτική μου κρίση πως οδοιπορικά θα κάνεις πολλά, δεν ετελεύτησεν το οδοιπορικό ακόμη…!

Μιά βραδυά στις Καρυές [Β΄]

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη,

Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

  Στις Καρυές παλαιότερα υπήρχε Λαύρα, ¨Λαύρα των Καρυών¨ ονομαζόταν ή Μονή του Άθωνος[1]. Ο ¨Πρώτος¨, ο Ηγούμενος της Μονής αυτής, είχε την πρωτοκαθεδρία ανάμεσα στους άλλους ηγουμένους του Όρους και ο τίτλος του αυτός, που  παραμένει  ακόμη και σήμερα, έδωσε το όνομά του στον κεντρικό ναό των Καρυών, στο Πρωτάτο [τότε ¨Μονή του Πρωτάτου¨]. Στην ¨πολίχνη¨ των Καρυών  εδρεύει η Ιερά Κοινότητα. Εδώ κάθε χρόνο αναλαμβάνει νέος Πρωτεπιστάτης και νέα Επιστασία, η οποία αποτελεί το εκτελεστικό όργανο της Ιεράς Κοινότητας. Η ιερά Σύναξη εισέτι, το ανώτατο νομοθετικό και δικαστικό σώμα του Αγίου Όρους, συγκροτείται από τους Καθηγουμένους των είκοσι[20] ιερών Μονών και, εκτός απροόπτου, συνέρχονται δύο φορές τον χρόνο.Σύρω τα βήματά μου προς τον κεντρικό ναό των Καρυών, το Πρωτάτο.

Η δυναστεία του Μεγάλου Θεοδοσίου [379-457]

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη, 

Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

Η δυναστεία του Μεγάλου Θεοδοσίου άρχεται στα 379 μ.Χ. Ο Αυτοκράτορας σπεύδει στα 380 μ.Χ. με το διάταγμα «Περί καθολικής Πίστης», να καθιερώσει τον Χριστιανισμό επίσημη θρησκεία του κράτους. Και ακόμη περισσότερο, συγκάλεσε την Β΄ Οικουμενική Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη[382μ.Χ.], η οποία και καταδίκασε τον αιρετικό Μακεδόνιο[Πατριάρχης Κων/λεως 342-360 μ. Χ.], που υποστήριζε ότι το Άγιο Πνεύμα ήταν κτίσμα του Θεού Πατέρα και επομένως αρνιόταν την θεότητά του και ακολούθως, διέλυε και ακύρωνε το ¨Ομοούσιον¨ και την ¨Αδιαίρετον¨ της Παναγίας Τριάδος. Αφού λοιπόν απομάκρυνε τον Μακεδόνιο και αντικατέστησε στο θρόνο τον Άγιο Γρηγόριο το Ναζιανζηνό, ο Θεοδόσιος στράφηκε με μανία ενάντια στην ειδωλολατρική πίστη.

"Κρίμα στον Άνθρωπο"

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη, 

Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

«Όταν στις 12 του Γενάρη 1822 σκοτώθηκε ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, στον Ανεμόμυλο, κοντά στα Στύρα της Ευβοίας, κ΄οι Τούρκοι πήγαν το κεφάλι του στον περίφημον Ομέρμπεη τον Καρυστινό, κοίταξε αυτός καλά το ματοκυλισμένο πρόσωπο του ήρωα, ωραίο και στον ανθό της νειότης, κοίταξε τα μακρυά μαλλιά του, κ΄είπε με λύπη:¨-Κρίμα στον άνθρωπο!¨»[1].

Κρίμα στον άνθρωπο που επισκέφθηκε , έστω και μία φορά το Περιβόλι της Κυρίας Θεοτόκου, τον Αγιώνυμο Άθωνα και δεν κατάφερε να συναντήσει όσα αναζητούσε και αγωνιωδώς εγύρευε.

"Οδοιπορικό στην Αθωνική γη"

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη,

Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

  Καυχιόμασταν συχνά, στους συνοδοιπόρους και συνταξιδιώτες μας και υποστηρίζαμε ότι το  Άγιον Όρος το ¨περπατήσαμε¨. Θεωρούσαμε, και πιστεύουμε ακόμη, ότι έχει και προσδίδει αλλοτινή ευλογία ο κόπος της οδοιπορίας, ν΄ ακολουθήσεις τα μονοπάτια εκείνα, πάντοτε, βέβαια, με κάποιον έμπειρο-οδηγό  προσκυνητή, να κουραστείς έως ότου φθάσεις στο μοναχικό σου προορισμό: «Αν δεν ιδρώσεις και δεν πονέσουν τα πέλματά σου, Άγιον Όρος δεν εγνώρισες», συνήθιζαν να συμβουλεύουν οι παλαιότεροι Αγιορείτες! Ακολουθήσαμε τη συμβουλή τους.

"Σούρουπο στη Σιμωνόπετρα"

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη,

Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

   Ήταν ένα διάστημα που επισκεφθόμουν το Άγιον Όρος κάθε μήνα. Κατέφευγα και αποθήκευα εκεί τις υποσχέσεις και τους φόβους μου, τις ανησυχίες, τα λάθη, κάθε αντίλογη και οξύμωρη σκέψη. Άλλωστε, πολλές από αυτές, χρόνια με ¨ταλαιπωρούσαν¨ και ευτυχώς, ακόμη και σήμερα, με λυπήθηκε ο Πανάγαθος Θεός, μού της παρέδωσε ως δωρεά, δωρεά στον αμαρτωλό, δωρεά στον άνθρωπο! «Ολίγον κατ΄ολίγον» με συμβούλευε ο γέροντάς μου, «ολίγον κατ΄ολίγον  και θα διδαχθείς από τα λάθη σου. Φθάνει όμως να κρατήσεις το ¨αφήφιστον¨.

"Χώρα νυχθημερόν ευλογούσα το όνομα Κυρίου"

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη,

Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

Επόμενος σταθμός στην αθωνική μας περιπλάνηση η ιερά Μονή του Ξενοφώντος. Ο αρσανάς της είναι δίπλα στο μοναστηριακό συγκρότημα και έτσι δεν είχαμε επιπρόσθετο κόπο-ευλογία οδοιπορίας. Στη δυτική πλευρά του Άθωνα, ανάμεσα στις Μονές Δοχειαρίου και Αγίου Παντελεήμονος, στέκει εκεί αγέρωχη αιώνες τώρα, στέκει εκεί και πορεύεται, αγιάζει και αγιάζεται, ορθοτομεί και οδοδείχνει Παράδεισο…Η ίδρυσή της τοποθετείται ιστορικά στα τέλη του 10ου αιώνα και ιδρυτής της θεωρείται ο Όσιος Ξενοφών, αγωνιστής μοναχός και σύγχρονος του οσίου Αθανασίου του Αθωνίτου.

Στο προσκυνητάρι της “Φοβεράς Προστασίας”

 

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη, 

Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

Μάρτιος του 1997. Η πρώτη μου επίσκεψη στο Άγιον Όρος. Είχαμε προορισμό την ιερά Μονή του Βατοπεδίου αλλά ένεκα σφοδρής χιονόπτωσης αναγκαστήκαμε να κάνουμε κατά-χρηση της αγαστής φιλοξενίας των μοναχών και να εγκαταβιώσουμε , έστω για τις δύο πρώτες διανυκτερεύσεις διότι ο καιρός όλο και  ¨θέριευε¨, στο Κουτλουμούσι, δέκα λεπτά πεζοπορία από τις Καρϋές. Ο χειμώνας στο Όρος είναι παράξενος, δριμύς, απρόσιτος. Έχει όμως μία απίστευτη και ανείπωτη ¨γοητεία¨ που καθιστά τους προσκυνητές προσιτούς σε καρδιακά και θερμά συναισθήματα, μεταμορφώνει και αλλοιώνει την περιβάλλουσα θερμοκρασία και ζεσταίνει τις καρδιές των ανθρώπων με τρόπο ανερμήνευτο και ανεξήγητο.

"Πλανεμένες Αγάπες"

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη

Θεολόγου, Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

   Όταν χαμηλώνει το φως, μόνο τότε , οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά μεταξύ τους. Και τότε αναπόφευκτα, μέσα στο σκοτάδι ¨φωτίζεται ¨ η ψυχική τους γύμνια και απομακρύνονται, όχι γιατί παύουν να είναι αγκαλιασμένοι αλλά γιατί δεν ευδοκιμούν οι αγάπες στο σκοτάδι, δε δύναται το πνευματικό λυκόφως ανθρώπινες ψυχές να ζεστάνει. Και τότε ¨φαίνεται¨ πως αγαπιέσαι και αγαπάς, μα έλα τώρα, γράφω στο φως, μην αυταπατάς τον εαυτό σου, ¨φαίνεται¨ και το ¨φαίνεσθαι¨ ομοίως αρέσκεται στο χαμηλό φως, στο χαμερπές, στο κίβδυλο, στο ανέστιο, στο ερυθρό! «Δε σου φαίνεται πως άμα χαμηλώσομε το φως της λάμπας αγαπούμαστε πιο πολύ;»[1].

Στην Ιερά Μονή Δοχειαρίου

 

Δημητρίου Π. Λυκούδη Θεολόγου – Φιλολόγου,
ΜΑ.,ΜΑ. Θεολογίας, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

 

  Ήταν μεσημέρι όταν φθάσαμε στον αυλόγυρο της Ιεράς Μονής του Δοχειαρίου. Πάντοτε ετούτο το μοναστήρι ασκούσε μία ανεξήγητη  έλξη στην καρδιακή μου διανόηση. Λίγο η θαυματουργός εικών της Κυρίας Θεοτόκου της Γοργοϋπηκόου, λίγο ότι είναι το πρώτο φρουριακό συγκρότημα που αντικρίζει ο προσκυνητής καθώς διαπλέει από την Ουρανούπολη στη Δάφνη! Κάθε προσκύνημα, κάθε φιλέρημη επίσκεψή μου εις τον Αγιώνυμο Άθωνα φαινόταν ελλιπής αν δε συμπεριλάμβανε και διανυκτέρευση στο Δοχειάρι!

"Καὶ Σὲ Μεσίτριαν ἔχω"

 

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη Θεολόγου – Φιλολόγου,
ΜΑ.,ΜΑ. Θεολογίας, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

   Πάντοτε με συνέπαιρνε πνευματικά η εορτή της Κοιμήσεως της Κυρίας Θεοτόκου. Ανέμενα με ξεχωριστή προσμονή και γηθοσύνη το «Πάσχα αυτό του Καλοκαιριού» και προσδοκούσα να βάλω αρχή μετανοίας την ημέρα αυτή, να ξεκινήσω βίο θεάρεστο και Χριστομίμητο. Ένιωθα τους Ουρανούς,  ανήμερα στη Χάρη της, να υποκλίνονται στο επίγειο στερέωμα, να χαμηλώνουν, λες και βάλθηκαν να μας διδάξουν το περιορισμένο του διασκεπτικού μας λόγου, το αδύνατο στη φυσική μας δεκτικότητα, την αδυναμία του κτιστού ν᾿αγγίξει το Άκτιστο και Ανερμήνευτο!

Ο Πενθητήρ κόσμος

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη,

   Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

«Γιατί ν΄αφρίζει δίχως η πρύμνα, δίχως ν΄αφήνει αχνάρι ή πλώρα, δίχως αέρα, το καράβι επήγαινε μπροστά!»[1]. Το καράβι επήγαινε και πηγαίνει μπροστά για τον ¨κόσμο¨! Ολούθε ο κόσμος κινείται, στέκει και παραστέκει εις το άνυδρο βάκτρον του και βαθύβουλος ομοιάζει, μα οίδας, βαθύκρημνος και βαθυδίτης εστί, από-κοσμος και πάρηβος σε συναισθήματα και κρίση. Η δε παράφαση ομοθυμαδόν αντηχεί εις τον πελάζοντα χώρον: «Να προκάμεις να ζήσεις! Μη λησμονείς! Παρεπήδημος εστί ο κόσμος και αβαθής και άνανδρος!».

Στην Ιερά Μονή των Ιβήρων

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη,
Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

«Πλησιάζει το δεκαπενταύγουστο. Καντηλέρια και μανουάλια γυαλίζονται. Καντήλια ανεβοκατεβαίνουν. Καλόγεροι, μετέωροι σε σκάλες, συγυρίζουν τα εξαρτήματα και τ΄ αφιερώματα. Κελλιώτες και ασκητές ετοιμάζουν τα φτωχά τους χειροτεχνήματα για το πανηγύρι των Ιβήρων. Έφθασα στη μονή των Ιβήρων το βράδι κατάκοπος»[Παπαντωνίου Ζαχαρία, Άγιον Όρος, Εστία, Αθήνα 1997, σελ. 35]. Εδώ διστάζω να συνεχίσω! Δέον και πρέπον να επιστρατεύσω την όλη όση δεξιοτεχνία ενκρύπτει η γνωστική μου διάκριση, να επιδαψαλεύσω την καλύτερη από τις γραφίδες μου για να καταθέσω μικρό θυμιατήρι, αναφορά ευπρόσδεκτη να κάμνω στην Κυρία Θεοτόκο και στο περιφρούρητο ιερό της καθίδρυμα, στην ιερά μονή των Ιβήρων, στον Αγιώνυμο και θεοπρόβλητο Άθωνα.Φθάσαμε στην ιερά μονή των Ιβήρων τον Ιούλιο του 1997.

Χριστούγεννα Χριστού

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη,
Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

     Χριστούγεννα! Προετοιμασία, συνεστιάσεις και ξέφρενες διασκεδάσεις! Γέμισε ο κόσμος φώτα, πλημμύρισε το σκοτάδι. Το άκουσες; Ναι, πράγματι! Τόσο φως και όμως τόσο σκοτάδι. «Φως, περισσότερο φως…..» ψέλλισε ο Γκαίτε πριν ξεψυχήσει, ένα βροχερό πρωϊνό του 1832, σ’ ένα αρχοντικό της Βαϊμάρης.
 Πλησιάζουν Χριστούγεννα. Φέτος αποφάσισα ν’ αφήσω τις φυλλάδες μου, ν’ ανασκουμπωθώ, να βγω στους δρόμους, να ψάξω, ν’ αναζητήσω τα Χριστούγεννα γύρω μου. Κόσμος βιαστικός, σκυθρωπός, αδέκαστος και φειδωλός στα φιλάνθρωπα βλέμματα. «Περί φθοράς ανθρώπων», έγραφε ο περιπατητικός φιλόσοφος Δικαίαρχος τον Δ΄ αιώνα π.Χ., όμοια και αυτός μ’ εμένα, αναζητούσε Χριστούγεννα.
      Το άκουσες; Είναι ελεημοσύνη η αγαθή προαίρεση. Η αγαθή προδιάθεση, το ζεστό αγκάλιασμα πονεμένων οφθαλμών. Χριστούγεννα άλλωστε! Φέτος αποφάσισα ν’ ανασκουμπωθώ, να περιπλανηθώ στους δρόμους, να ρωτήσω και να αναρωτηθώ…
     Με τρομάζει το πλήθος που βιάζεται. Δεν αναζητώ Χριστούγεννα χωρίς Χριστό. Με αναπαύει η παρουσία της εικόνας Του. Είναι ουτοπική η σκέψη του Γοργία του Λεοντίνου, του μεγάλου σοφιστή και ρήτορα της αρχαιότητας, που δίδασκε ότι δεν υπάρχει αλήθεια ή ότι αν υπάρχει δεν μπορεί ο άνθρωπος να τη μεταδώσει.
    Χριστούγεννα διαρκείας σημαίνει σταθερός προσανατολισμός, αναζήτηση της ελπίδας και της αλήθειας στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, ο οποίος ως «Ήλιος της Δικαιοσύνης ανέτειλε τω κόσμω.»
     Περιπλανιέμαι ανάμεσα στο πλήθος. Με συνεπαίρνει ο άτακτος και αφιλόξενος βηματισμός. Τόσα πρόσωπα! Τόσοι ουρανοπολίτες! Εδώ δε χρειάζεται θέμιστες και τυπολογικές- κανονιστικές διατάξεις. Δεν στο είπα; Είναι ελεημοσύνη η αγαθή προδιάθεση, ένα γλυκό μειδίαμα, απόρροια της πονεμένης συνοδοιπορίας μας...
     Φέτος αποφάσισα ν’ ανασκουμπωθώ. Να εορτάσω αληθινά Χριστούγεννα, μεστά θείας θαλπωρής και συγκατάβασης. Και αν δεν κατάλαβες αληθινά Χριστούγεννα τι σημαίνουν, συντόνισε το δικό σου «παντοπόρο άπορο» βηματισμό μέσα στο άτακτο και βιαστικό πλήθος…!

Η σάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού ήταν εμπροϋπόθετη.

Υπό Δημητρίου Π. Λυκούδη,
Θεολόγου – Φιλολόγου, Υπ. Δρος Παν/μίου Αθηνών

Διαβάζουμε στο Σύμβολο της Πίστεως: «Τον δι΄ημάς τους ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν κατελθόντα εκ των ουρανών...» Η σάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού ήταν εμπροϋπόθετη.
Η πλειονότητα των Πατέρων τονίζουν ότι αν ο άνθρωπος δεν αμάρτανε, δεν θα υπήρχε αναμφισβήτητα λόγος της θείας ενανθρωπήσεως. Στον αντίποδα αυτού, η άποψη που αναδύθηκε στην αρχαία εκκλησία, περιορισμένα βέβαια, για απροϋπόθετη σάρκωση του Θείου Λόγου είναι εσφαλμένη.