Ὁ Ἅγιος Εὐθύμιος ὁ Πελοποννήσιος

Εορτάζει 22 Μαρτίου εκάστου έτους

Καταγόταν ἀπὸ πλούσια οἰκογένεια τῆς Δημητσάνας καὶ ὀνομαζόταν Ἐλευθέριος. Ἐκπαιδεύτηκε στὴ σχολὴ τῆς πόλης του καὶ συμπλήρωσε μὲ τὸν ἀδελφό του Ἰωάννη τὶς σπουδές του στὴν Πατριαρχικὴ Ἀκαδημία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ἔπειτα πῆγαν μαζὶ στὸ Ἰάσιο, ὅπου βρισκόταν ὁ πατέρας τους μαζὶ μὲ τὰ μεγαλύτερα ἀδέλφια τους Γεώργιο καὶ Χρῆστο. Ἐκεῖ ὁ Ἐλευθέριος ἀποφάσισε νὰ πάει στὸ Ἅγιον Ὄρος γιὰ νὰ γίνει μοναχός, ἐπειδὴ ὅμως δὲν μπόρεσε λόγω εἰδικῶν συνθηκῶν, πῆγε στὸ Βουκουρέστι, ὅπου παρέμεινε κοντὰ σ᾿ ἕναν Γάλλο πρόξενο καὶ κατόπιν κοντὰ σ᾿ ἕναν Ῥῶσο ἀνώτερο ὑπάλληλο. Ἀργότερα προσκολλήθηκε κοντὰ σὲ κάποιους Τούρκους καὶ στὸ δρόμο γιὰ τὴν Κωνσταντινούπολη, ἐξισλαμίστηκε καὶ ὀνομάστηκε Ῥεσίτης. Ἀμέσως μετὰ τὴν περιτομή, ὁ Ἐλευθέριος κατάλαβε τὸ ἀνοσιούργημά του καὶ ζητοῦσε τὴν εὐκαιρία νὰ ἐπανέλθει στὴν πατρῴα πίστη. Στὴν Κωνσταντινούπολη, ἡ Ῥωσικὴ πρεσβεία τὸν διευκόλυνε νὰ φύγει στὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου συνάντησε τὸν Πατριάρχη Γρηγόριο τὸν Ε´, στὸν ὁποῖο καὶ ἐξομολογήθηκε τὴν ἀποστασία του. Μὲ μετάνοια καὶ μετὰ ἀπὸ πολλὴ νηστεία, ἀγρυπνία καὶ προσευχή, ἐκάρη μοναχός με τὸ ὄνομα Εὐθύμιος. Ἀργότερα μὲ τὴν συνοδεία τοῦ μοναχοῦ Γρηγορίου, στὶς 19 Μαρτίου 1814, ἦλθε στὸν Γαλατὰ τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἀφοῦ μετάλαβε, ἔβγαλε τὴν μοναχικὴ ἐνδυμασία, ἔβαλε τούρκικη καὶ μὲ τὴν εὐχὴ τοῦ συνοδοῦ τοῦ Γρηγορίου, βάδισε γιὰ τὸ μαρτύριο. Αὐτὰ ἔγιναν τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων. Παρουσιάστηκε στὸν Βεζίρη Ῥουσοὺτ πασὰ καὶ ἀφοῦ καταπάτησε μπροστά του τὸ τούρκικο φέσι του, ὁμολόγησε ὅτι εἶναι Χριστιανὸς καὶ ὅτι ἡ θρησκεία τοῦ Μωάμεθ εἶναι μία μεγάλη ἀπάτη. Τότε βασανίστηκε φρικτὰ καὶ κλείστηκε στὴ φυλακή. Δυὸ φορὲς ἀκόμα ὁδηγήθηκε μπροστὰ στὸν κριτή, μήπως καὶ ἀλλάξει γνώμη, ὁ Εὐθύμιος ὅμως στάθηκε σταθερὸς καὶ ἀμετακίνητος στὴν πίστη του. Τότε στὶς 22 Μαρτίου 1814 τὸν ἀποκεφάλισαν. Οἱ συμπατριῶτες του, γιὰ νὰ τὸν τιμήσουν, ἔκαναν ναὸ στὸ ὄνομά του μαζὶ μὲ αὐτὸ τοῦ ἐθνομάρτυρα Πατριάρχη Γρηγορίου Ε´ στὴν Δημητσάνα.