Χριστούγεννα όπως παλιά...!

Δημήτριος Π. Λυκούδης

Θεολόγος - Φιλόλογος, Υπ. Δρας Παν/μίου Αθηνών

 

     Μεγάλωσα στη γενιά που ανέμενε τα Χριστούγεννα από τα τέλη του Σεπτέμβρη. Ήταν η εποχή που ο έρωτας έβρισκε χὠρο και θαλπωρή, "χωρούσε" να σταθεί ανάμεσα στους ανθρώπους. Κάναμε ετοιμασίες από την έναρξη των μαθημάτων της νέας σχολικής χρονιάς για να προλάβουμε την Εορτή! Να προλάβουμε να εορτάσουμε Χριστούγεννα.  Να προλάβουμε να ζήσουμε το μήνυμα της φάτνης! Και δεν ήταν λίγες οι φορές, θυμάμαι ωσάν και εχθές, οι ρόλοι στα χριστουγεννιάτικα δρώμενα που παίζαμε στο σχολείο, δεν είναι υπερβολή, ακόμη και σήμερα μας ακολουθούν. Άλλος Ιωσήφ, άλλη Κυρία Δέσποινα και Θεοτόκος, άλλοι  Μάγοι εξ Ανατολών, άλλοι βοσκοί. Χρόνο να έχεις και θύμησες, χρόνο και βούληση και ν΄ αδημονείς, να αγωνιάς μην τύχει και λησμονήσεις τα Χριστούγεννα των παιδικών σου χρόνων!

   Μεγάλωσα στη γενιά που ανέμενε τα Χριστούγεννα με προσμονή. Ξεχωριστή εορτή, ξεχωριστοί θαρρώ και οι άνθρωποι! Άκουγα τον πατέρα να κάμνει το κουμάντο του σπιτιού και να συζητά με τη μητέρα για το γιορτινό τραπέζι. Εκείνος σοβαρός, αδέκαστος και συνάμα προσιτός, έτοιμος να ανταποκριθεί σε κάθε δυσκολία του σπιτιού και της οικογένειάς του. Η μητέρα δε, μέρες πολλές πριν τα Χριστούγεννα ξεκινούσε "γενική" καθαριότητα, έτσι την έλεγε. Μέχρι τους τοίχους και τα ταβάνια, όλα να καθαριστούν, όλα να γυαλίζουν! Χριστούγεννα μαθές, Εορτή του Χριστού, όλα να είναι έτοιμα. Η δε προετοιμασία για όσα σχετικά με το γιορτινό τραπέζι εφεύρε συμμαχίες προθύμων συγγενών και γειτόνων. Το σπίτι μας άλλαζε! Κόσμος, συγγενείς, φίλοι, γνωστοί, όλοι να βοηθήσουν, όλοι να συνδράμουν παρακλητικά...! Χριστούγεννα μαθές, δεν ταιριάζει, έλεγαν οι παππούδες μας, δεν ταιριάζει Χριστούγεννα και μόνος!

     Μεγάλωσα στη γενιά που ανέμενε τα Χριστούγεννα στην εκκλησιά να ζήσει. Από τη νηστεία του Αγίου Φιλίππου, έτσι έλεγαν οι παλαιοί, από την αρχή της Σαρακοστής πηγαίναμε στον ιερό Ναό και ξεκινούσαμε τις προετοιμασίες καθαρισμού του για την επικείμενη εορτή των Χριστουγέννων. Όλοι μαζί, άλλος περισσότερο, άλλος λιγότερο, άλλοτε με φωνές και φασαρίες, αναπόφευκτες, άλλοτε με αγαπητική συμπόρευση και παραλληλία, είναι γεγονός, ζούσαμε την έννοια της "ενορίας" τότε, όπως παλιά, όπως μάθαμε ή, καλύτερα, όπως διδαχθήκαμε από τους γονείς μας. Και αν πεις για την εορτή ανήμερα των Χριστουγέννων! Όλο το χωριό καμάρωνε! Όλα ήταν πεντακάθαρα! Και τον παπά Φώτη μας, είναι αλήθεια, ποτέ δεν τον έβλεπες τόσο αναπαυμένο και μακάριο, τόσο ευτυχισμένο και γαλήνιο όσο τη νύχτα των Χριστουγέννων. Και αν πεις και για τη Θεία Κοινωνία! Μικροί εμείς, σπρώχναμε τον μπροστινό μας να προλάβουμε, να πάρουμε καλύτερη θέση, να προλάβουμε να κοινωνήσουμε μπροστά! Βιαζόμασταν τότε, βιαζόμασταν να κοινωνήσουμε τον Χριστό, βιαζόμασταν να ζήσουμε τα Χριστούγεννα εκείνα, όπως παλιά, στα παιδικά μας χρόνια...!

     Μεγάλωσα στη γενιά που ανέμενε τα Χριστούγεννα με τρόπο ξεχωριστό και αλλιώτικο. Καιρό πριν την εορτή, εμείς οι μικρότεροι κάμναμε "καλαντοσυμμορίες". Ψάχναμε την ομάδα που θα μπούμε και εμείς για να πούμε τα κάλαντα. Και αν τύχαινε και μας έβαζαν σε καμιά μεγάλη, εκεί να δεις! Η χαρά μας ανείπωτη. Τι και αν θα μας έριχναν μετά στη μοιρασιά οι μεγαλύτεροι της παρέας! Ένα είχε σημασία: όλοι θα μας έβλεπαν στην ομάδα των μεγάλων! Βιαζόμασταν από τότε...! Πότε κέρματα, πότε γλυκίσματα, πότε ζαχαρωτά. Είναι μυρουδιές και γεύσεις ραμμένες επάνω μου! Ωσάν και εχθές, ενθυμούμαι καθάρια εκείνα τα Χριστούγεννα όπως παλιά, εκείνα τα Χριστούγεννα ανάμεσα σε ανθρώπους!

    Μεγάλωσα στη γενιά που ανέμενε τα Χριστούγεννα με περισσή χαρά και θέρμη, με ανέκφραστη λαχτάρα και προσμονή. Κι αν τύχαινε έστω και ένας, έστω και ένας να ήταν μόνος, έτσι έμαθα, μάλλον δε, έτσι μας δίδαξαν οι παππούδες μας, έστω και ένας να ήταν μόνος, είναι αλήθεια πως Χριστούγεννα δεν κάμναμε! Δεν καταδεχόταν να έρθει ο Χριστός σε αμόνοιαστους ανθρώπους. Τρόμαζε. μικρός μαθές, Θείο Βρέφος, δεν είχε θέση σε ανθρώπους που δεν ομονοιούσαν, δεν είχε θέση Χριστούγεννα για να σημάνει!

     Μεγάλωσα στη γενιά που ανέμενε Χριστούγεννα αληθινά, ολόθερμα, ολόψυχα να ζήσει. Κι αν τύχει και εφέτος ανασκουμπωθείς, κι αν τύχει και βάλεις μέτρο και όριο, αρχή αν τύχει και βάλεις να εορτάσεις Χριστούγεννα όπως παλιά, μη λησμονήσεις, μην αφεθείς στην κίβδηλη εικόνα, μην αφεθείς στο χριστουγεννιάτικο κατάντημα του κόσμου! Μη λησμονήσεις πως έστω και ένας, έστω και ένας να βρίσκεται μόνος την εορτή των Χριστουγέννων, ναι, είναι αλήθεια, Χριστούγεννα δεν σου πρέπει να εορτάσεις. Άλλωστε, οι παππούδες μας διδάχθηκαν βιωματικά, ήξεραν καλά τι έλεγαν όταν υποστήριζαν ότι το Θείο Βρέφος, ο Λυτρωτής και Σωτήρας μας Χριστός τρομάζει, δεν καταδέχεται να γεννηθεί σε αμόνοιαστους ανθρώπους, δεν καταδέχεται Χριστούγεννα όπως παλιά να φέρει σε ανθρώπους που ελησμόνησαν τον άνθρωπο σιμά τους. "Χριστός γεννάτε" κτίση απανταχού, "Χριστός γεννάται" άνθρωπε, "Χριστός γεννάται την πριν πεσούσαν αναστήσων εικόνα"...!