"Ρούμελη και Ρωμιοσύνη"

Δημήτριος Π. Λυκούδης,
Θεολόγος - Φιλόλογος, Υπ. Δρας Παν/μίου Αθηνών

Ρούμελη! Τόπος Ιστορίας και Πολιτισμού, τόπος ελληνικός, ρωμαίικος, τόπος άγιος! Σπάνια συναντάει κανείς στο διάβα της Ιστορίας ονόματα με τέτοια ¨πείρα¨ Πολιτισμού, με τόσο ιερά τα χνάρια διαδεδομένα σε όλες τις πτυχές, σε κάθε μονοπάτι και χωριό αυτού του τόπου.

Από την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως έως και λίγο πριν την Επανάσταση του 1821 η Ρούμελη κυριαρχεί διοικητικά σε ένα ευρύ φάσμα ¨χωροχρονικών¨ ορίων και διαστάσεων και περιλαμβάνει σχεδόν το σύνολο της ηπειρωτικής περιοχής του ευρύτερου Ελληνισμού.

Η ρίζα της λέξης είναι και το πρώτο συνθετικό της, ¨Ρουμ¨, δηλαδή ¨χώρα των Ρωμαίων¨, Ρωμηοσύνη, Ρωμιοί.

Έτσι, άλλωστε, εξηγείται εκ προοιμίου και η άμεση, η άρρηκτη σχέση και σύνδεση που φέρουν αμφότεροι οι αυτοί τίτλοι και διανθίζουν το ρωμαίικο πνεύμα στα απανταχού πέρατα της οικουμένης.

Συχνά όμως, συναντάται και με τον όρο Ρωμανία, κυρίως στις απαρχές της ισχύς και κυριαρχίας της διοικητικής περιφέρειας, οπότε και η δύναμή της ήταν διαφορετική.

Κατά τη μακραίωνη ύπαρξη και ισχυρή της άνθηση, η Ρούμελη κατόρθωσε να περισώσει και να καλλιεργήσει ανόθευτο το ελληνικό πνεύμα κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, η οποία , ως γνωστόν, αμέσως μετά την Άλωση της Πόλης, εγκαθιδρύεται σταδιακά σε όλο το ρωμαίικο και ελληνικό κόσμο της εποχής.

Στη Ρούμελη και χάριν αυτής, διασώζεται ο ελληνοχριστιανικός χαρακτήρας του Γένους, λειτουργούν «κρυφά σχολειά», διασώζεται η ρωμαίικη γλώσσα, διασφαλίζονται ¨εστίες¨ τρόπον τινά Ρωμηοσύνης, αυτές που στη συνέχεια θα αποτελέσουν και τον πυρήνα της Επανάστασης, αυτές που με τη σειρά τους θα διαδραματίσουν και τον πλέον εξέχοντα και βαρύνοντα ρόλο σε όσες εξεγέρσεις, και ήταν πολλές, έλαβαν χώρα κατά του τουρκικού ζυγού, πριν την τελική Επανάσταση του 1821.

Δε θα ήταν υπερβολή να υποστηρίξουμε ότι χάριν της Ρούμελης και της λεβέντικης και αρχοντικής της παρουσίας, η Ρωμηοσύνη είχε και έχει λόγο ύπαρξης, ακριβώς ανόθευτη, αλώβητη εν πολλοίς, παρά τις όποιες απόπειρες εκ της Δύσης και του τουρκικού στοιχείου.

Η Ρωμηοσύνη, η Ρούμελη έχει λόγο ύπαρξης ένεκα του ανειπώτου πλήθους των Νεομαρτύρων που σφαγιάστηκαν για του ¨Χριστού την Πίστη την Αγία¨, για όσα ιερά και όσια πρέσβευε και πρεσβεύει το Γένος.

Η Ρούμελη, η Ρωμιοσύνη ζει! Πορεύεται αυτόνομα και αδιάσπαστα, μεγαλουργεί, αναβαίνει και διατυμπανίζει εις την σύμπασαν κτίσην ότι όσο υπάρχουν Ρωμιοί και Έλληνες, όσο υπάρχουν βλαστάρια και μυρίπνοα άνθη στην πίστη του Χριστού, ναι, αλήθεια είναι, η Ρούμελη θα αποτελεί  ¨οδοδείχτη¨ του κόσμου ολάκερου, η Ρωμηοσύνη θα σταυρώνεται και θα ανασταίνεται καθ΄εκάστην…