Ὁ Ἅγιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος

Εορτάζει 12 Μαρτίου εκάστου έτους

Ἦταν ἀπὸ τὴν Παφλαγονία καὶ ἔζησε τὸν 10ο αἰῶνα. Οἱ γονεῖς του Βασίλειος καὶ Θεοφανῶ, φρόντισαν γιὰ τὴν καλή του ἐκπαίδευση, τὶς δὲ σπουδές του συμπλήρωσε στὴν Κωνσταντινούπολη μὲ τὴν κηδεμονία ἰσχυροῦ θείου του στὴν Αὐλή. Μὲ τὴν ἐπιμονὴ τοῦ θείου του, μπῆκε καὶ αὐτὸς στὴν Αὐλή. Ὅταν ὅμως πέθανε ὁ θεῖος του, ἄφησε τὴν Αὐλὴ τοῦ Παλατιοῦ καὶ ζήτησε νὰ εἰσαχθεῖ στὴν περίφημη Μονὴ τοῦ Στουδίου. Δὲν τὸν δέχτηκαν λόγω τοῦ νεαροῦ της ἡλικίας του. Ἀργότερα ὅμως τὸν δέχτηκαν. Ἐκεῖ μαθήτευσε κοντὰ στὸν ὁμώνυμο προίσταμενό του Συμεών, μὲ τὶς ὁδηγίες τοῦ ὁποίου εὐδοκιμοῦσε στὶς θεολογικὲς μελέτες καὶ στὴν πνευματικὴ ζωή. Συναντᾶμε κατόπιν τὸν Συμεὼν στὴ Μονὴ τοῦ ἁγίου Μάμαντα, ὅπου πῆρε τὸ μοναχικὸ σχῆμα καὶ στὴ συνέχεια ἔγινε ἡγούμενός της. Ἐπειδὴ ὅμως θέλησε νὰ ἐπιβάλει τοὺς μοναστικοὺς κανόνες τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, συνάντησε ζωηρὴ ἀντίδραση καὶ παραιτήθηκε. Ἀσχολήθηκε ἀποκλειστικὰ μὲ θεολογικὲς μελέτες καὶ συγγραφές. Κατηγορήθηκε ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη Νικομήδειας Στέφανο ὅτι, γιόρταζε ἀπὸ μόνος του σὰν ἐπίσημο Ἅγιο τὸν γέροντά του Συμεὼν καὶ ἡ περιπέτεια αὐτὴ τοῦ κόστισε ἕξι χρόνια ταλαιπωρίες. Τελικά, διατάχθηκε νὰ πάει σ᾿ ἕνα μοναχικὸ παρεκκλῆσι τῆς ἁγίας Μαρίνας, στὴν Ἀσιατικὴ ὄχθη τῆς Προποντίδας, ὅπου καὶ πέθανε σὲ γεροντικὴ ἡλικία (κατὰ τὸ 1020). Ἀπὸ τὶς συγγραφές του σῴζονται 92 λόγοι, 282 πρακτικὰ καὶ θεολογικὰ κεφάλαια, καθὼς καὶ θρησκευτικὰ ποιήματα. Γιὰ τὴν θεολογική του δεινότητα ὀνομάστηκε Νέος Θεολόγος.

Ἡ Ὁσία Θεοδώρα ἡ Βασίλισσα

Εορτάζει 11 Μαρτίου εκάστου έτους

Ἦταν θυγατέρα τοῦ Ἰωάννη τοῦ Πετραλίφη, ποὺ ἐπὶ Ἀλεξίου τοῦ Κομνηνοῦ εἶχε διοριστεῖ ἄρχοντας τῆς Θεσσαλονίκης. Ἡ μητέρα της καταγόταν ἀπὸ μία τῶν εὐγενεστέρων οἰκογενειῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἡ Θεοδώρα ἦταν πολὺ ὄμορφη στὸ σῶμα, ἀλλὰ καὶ στὴν ψυχή. Πῆρε σύζυγο τὸν Μιχαὴλ Δούκα, ποὺ ἀναδείχτηκε ἄρχοντας τῆς Ἠπείρου. Καὶ στὸ ἀξίωμά της αὐτό, ἡ Θεοδώρα, διατήρησε ὅλη τὴν ταπεινοφροσύνη της καὶ τὴν χριστιανικὴ ἁπλότητα. Ἀγαποῦσε νὰ καταγίνεται μὲ φροντίδες γιὰ τοὺς φτωχούς, τοὺς ἀσθενεῖς, τὶς χῆρες καὶ τὰ ὀρφανά. Ἀλλὰ μεγάλη δοκιμασία περίμενε τὴν ἁγία αὐτὴ ψυχή. Ὁ σύζυγός της Μιχαὴλ Δούκας, μπλέχτηκε μὲ μία πόρνη, ποὺ ὀνομαζόταν Γαγρίνη. Τόσο πολὺ ξεμυαλίστηκε ἀπ᾿ αὐτή, ὥστε παραγκώνισε ἐντελῶς τὴν Θεοδώρα καὶ γλεντοκοποῦσε χωρὶς φειδὼ μὲ τὴν Γαγρίνη. Ἡ Θεοδώρα, ἐδῶ ἔδειξε τὸ ψυχικό της μεγαλεῖο καὶ ἔμεινε ἀτάραχη, προσευχομένη στὸν Θεὸ γιὰ τὸν σύζυγό της. Καὶ ὁ Θεὸς εὐλόγησε, ὥστε ὁ Μιχαήλ, κάτω ἀπὸ τὴν πίεση τῆς ἀγανάκτησης τοῦ λαοῦ καὶ τῶν προκρίτων τῆς Ἠπείρου, νὰ συνέλθει καὶ νὰ διώξει τὴν πόρνη ἀπὸ κοντά του. Μὲ δάκρυα ζήτησε συγγνώμη ἀπὸ τὴν Θεοδώρα καὶ ἀπὸ τότε ἔζησαν μὲ πνεῦμα Θεοῦ μέσα στὸ παλάτι. Ὅταν μετὰ ἀπὸ καιρὸ πέθανε ὁ Μιχαήλ, ἡ Θεοδώρα ἀποσύρθηκε στὸ μοναστήρι τοῦ ἁγίου Γεωργίου, ποὺ ἡ ἴδια εἶχε κτίσει, καὶ ἐκεῖ παρέδωσε τὴν ἁγία της ψυχή.

Ὁ Ἅγιος Σωφρόνιος Ἀρχιεπίσκοπος Ἱεροσολύμων

Εορτάζει 11 Μαρτίου εκάστου έτους

Γεννήθηκε στὴ Δαμασκὸ τῆς Συρίας, περίπου τὸ 575, ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς, τὸν Πλινθὰ καὶ τὴν Μυρῶ (κατὰ τοὺς Συναξαριστές). Δὲν ἄργησε, ὅμως, νὰ ἐπικρατήσει μέσα του ἡ θεολογικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ κλίση. Πῆγε στὴν Ἱερουσαλήμ, ὅπου μόνασε στὴ Μονὴ τοῦ Ἁγίου Θεοδοσίου. Ἐκεῖ ἐπιδόθηκε στὶς θεολογικὲς καὶ ἐκκλησιαστικὲς μελέτες. μαζὶ μὲ τὸ συμμοναστή του Ἰωάννη Μόσχο, ἐπισκέφθηκε διάφορα ἀσκητικὰ καὶ μοναχικὰ κέντρα τῆς Παλαιστίνης. Πολέμιος τῆς αἵρεσης τοῦ Μονοθελητισμοῦ, ἀγωνίστηκε σκληρὰ ἐναντίον του στὶς πόλεις - κέντρα Ἀλεξάνδρεια καὶ Κωνσταντινούπολη. Τὸ 634 ἐκλέγεται Πατριάρχης Ἱεροσολύμων, σὲ διαδοχὴ τοῦ ἀποθανόντος Μοδέστου. Ἀπὸ τὴν θέση αὐτή, ὁ Σωφρόνιος ἐξακολουθεῖ τὸν ἀγῶνα του κατὰ τοῦ Μονοθελητισμοῦ. Γράφει πολλοὺς ὕμνους καὶ λόγους ποὺ τοὺς διακρίνει ἀξιόλογη λογοτεχνικὴ ἀξία. Σὰν Πατριάρχης, εἶχε τὴν ἀτυχία νὰ πολιορκηθεῖ ἡ Ἱερουσαλὴμ ἀπὸ τὸ χαλίφη τῶν Ἀράβων Ὀμάρ. Ὅταν παραδόθηκε ἡ πόλη (637), ἡ πολλή του θλίψη μετριάσθηκε λίγο ἀπὸ τὸ ὅτι πῆρε ἀπὸ τὰ χέρια τοῦ κατακτητῆ τὸν ἱστορικὸ Ἀκτίναμε, μὲ τὸ ὁποῖο προστατεύθηκαν ὑπὲρ τῶν Ὀρθόδοξων τὰ ἱερὰ χριστιανικὰ προσκυνήματα. Ἡ ψυχή του, ὅμως, εἶχε πάθει βαθὺ τραῦμα, καὶ μετὰ ἕνα χρόνο ἀπεβίωσε (638).

Άγιος Μιχαήλ ο Μαυρουδής

Εορτάζει 10 Μαρτίου εκάστου έτους

Καταγόταν ἀπὸ τὸ χωριὸ Γρανίτσα τῶν Χ. Λ. Ἀγράφων. Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Δημήτριος καὶ ἡ μητέρα του Στατῆρα. Ἦταν καὶ οἱ δυὸ θεοσεβεῖς καὶ φιλακόλουθοι. Ἀπὸ μικρὸ ἀνέτρεφαν τὸν Μιχαὴλ μὲ σεμνότητα καὶ ταπεινοφροσύνη. Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ πατέρα του, πῆγε στὴ Θεσσαλονίκη καὶ ἔκανε τὸ ἐπάγγελμα τοῦ ἀρτοπώλη, μὲ ζωὴ φιλελεήμονα καὶ χριστιανική. Κάποια μέρα προσπάθησε, στὸ ἀρτοπωλεῖο του, νὰ κατηχήσει στὴ χριστιανικὴ πίστη ἕνα τουρκόπουλο, τὸ ὁποῖο κατάγγειλε τὸν Μιχαὴλ στὶς ἀρχὲς καὶ ὁδηγήθηκε βίαια στὸ κριτήριο. Ἀνακρινόμενος ἐκεῖ, προσπάθησε μὲ μακρὰ θεολογικὴ εὐθύτητα στὰ θρησκευτικὰ ζητήματα, νὰ προσηλυτίσει τοὺς δικαστές. Γιὰ τὸ θάῤῥος του αὐτό, ρίχτηκε στὴ φυλακή, ὅπου ὁ Μητροπολίτης Θεοφάνης ἢ Μητροφάνης τὸν ἐνίσχυσε πρὸς τὸ μαρτύριο. Ὅταν καὶ πάλι ὁδηγήθηκε στὸν κριτή, ὁμολόγησε σταθερὰ καὶ μὲ πολλὴ δύναμη τὴν χριστιανική του πίστη. Ἀπὸ τὴν ὁμολογία του συγκινήθηκε ἀκόμα καὶ αὐτὸς ὁ Τοῦρκος κριτής. Τελικὰ καταδικάστηκε σὲ θάνατο καὶ τὸν ἔκαψαν ζωντανὸ στὴ Θεσσαλονίκη στὶς 21 Μαρτίου 1547. Τὸ μαρτύριο τοῦ Ἁγίου, μεταξὺ ἄλλων, ἀναφέρεται καὶ στὸν ὑπ΄ ἀριθ. 727 Κώδικα τοῦ XVIII αἰῶνα στὴ Μονὴ Ξενοφῶντος Ἁγίου Ὄρους, καὶ στὸν ὑπ΄ ἀριθ. 2142(129) Κώδικα τοῦ XVIII αἰῶνα τῆς Μονῆς Ἐσφιγμένου. Τὸ Μ. Εὐχολόγιο ἀναφέρει τὴν μνήμη του 10 Μαρτίου 1544.

Οσία Αναστασία Πατρικία

Εορτάζει 10 Μαρτίου εκάστου έτους

Καταγόταν ἀπὸ εὐγενεῖς καὶ πλούσιους γονεῖς καὶ ἦταν μία ἀπὸ τὶς πιὸ θεοφοβούμενες κόρες τοῦ Βυζαντίου, στὰ χρόνια του Ἰουστινιανοῦ τοῦ μεγάλου (527-565). Ὑπῆρξε ἡ πρώτη ἀκόλουθος τῆς Βασίλισσας Θεοδώρας, καὶ ὁ Ἰουστινιανὸς γιὰ τὴν ὑπέροχη ἀξία της, τῆς ἔδωσε τὸν τίτλο τῆς πατρικίας. Οἱ ἀρετές της ὅμως, προκάλεσαν τὸ φθόνο τῆς βασίλισσας. Ἡ Ἀναστασία, προκειμένου νὰ σβήσει κάθε ἀφορμὴ τοῦ φθόνου, πῆρε μέρος τῆς περιουσίας της καὶ κατέφυγε στὴν Ἀλεξάνδρεια. Ἐκεῖ ἔκτισε Μονή, ποὺ ὀνομάστηκε Μονὴ τῆς Πατρικίας, καὶ ζοῦσε ζωὴ ἀσκητική. Ἀλλ΄ ὅταν ἔμαθε ὅτι τὴν ἀναζητεῖ ὁ Ἰουστινιανός, ἄφησε τὴν μονὴ καὶ πῆγε στὴ Σκήτη τοῦ ἀββᾶ Δανιήλ, στὸν ὁποῖο καὶ διηγήθηκε τὰ συμβαίνοντα. Αὐτὸς ἀφοῦ τὴν ἕντυσε ἀνδρικὰ καὶ τὴν μετονόμασε Ἀναστάσιο, τὴν τοποθέτησε σ΄ ἕνα σπήλαιο δίπλα στὴ Σκήτη καὶ δυὸ μοναχοὶ τῆς ἔφερναν αὐτὸ ποὺ χρειαζόταν. Συνάμα δὲ τῆς εἶπε νὰ μὴ βγεῖ ποτὲ ἀπὸ τὸ σπήλαιο, οὔτε νὰ δεχθεῖ κανένα. Ἐκεῖ ἔμεινε κλεισμένη 28 χρόνια. Ὅταν προαισθάνθηκε τὸ τέλος της, προσκάλεσε τὸν ἀββᾶ Δανιὴλ καί, ἀφοῦ κοινώνησε τῶν ἀχράντων μυστηρίων, παρέδωσε τὴν δίκαια ψυχή της.

Ὁ Ἅγιος Ταράσιος Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως

Εορτάζει 25 Φεβρουαρίου

Γεννήθηκε, ἀνατράφηκε καὶ ἐκπαιδεύτηκε στὴν Κωνσταντινούπολη ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς, τοῦ Γεωργίου, κριτοῦ καὶ πατρικίου καὶ τῆς Εὐκρατίας. Λόγω τῆς μεγάλης μορφώσεώς του, ἀνέβηκε στὸ ἀξίωμα τοῦ πρωτοασηκρίτου. Στὶς 25 Δεκεμβρίου τοῦ 784, ὅταν χήρεψε ὁ πατριαρχικὸς θρόνος τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἐξελέγη μὲ σύμφωνη γνώμη λαοῦ, συγκλήτου, κλήρου καὶ βασιλείας, ὁ ἀπὸ τὶς λαϊκὲς τάξεις Ταράσιος (διαδέχθηκε τὸν πατριάρχη Παῦλο τὸν Δ΄). Ἦταν ἄνθρωπος μὲ πολλὰ ἔκτακτα προσόντα καὶ μεγάλο ἀξίωμα. Ἀπὸ τὴν θέση αὐτή, ἔδειξε μεγάλη σύνεση καὶ μετριοπάθεια. Πρωταγωνίστησε στὴν 7η Οἰκουμενικὴ σύνοδο στὴ Νίκαια, ὑπὲρ τῆς ἀναστήλωσης τῶν εἰκόνων. Ἂς παραθέσουμε, ὅμως, τί λέει μεταξὺ ἄλλων γιὰ τὸν Ταράσιο, ὁ Ἱστορικὸς Κ. Παπαῤῥηγόπουλος: «Τὴν 25η Φεβρουαρίου 806 πέθανε ὁ Πατριάρχης Ταράσιος, ἀφοῦ ἐπὶ 21 χρόνια ποίμανε τὴν Ἐκκλησία μετὰ πάσης μετριοπάθειας καὶ συνέσεως. Ὁ Πατριάρχης Ταράσιος συνέπραξε μὲν μὲ πολὺ ζῆλο στὴν ἀναστήλωση τῶν εἰκόνων, ἀλλὰ φρόντισε μὲ τὸν ὄρο τῆς 7ης Οἰκ. Συνόδου, ἡ προσκύνηση νὰ ἀποβάλει, ὅσο γίνεται, κάθε χαρακτῆρα λατρείας ἀσυμβίβαστης στὸ ἀληθινὸ πνεῦμα τῆς χριστιανικῆς πίστεως. Θεώρησε μὲν πρέπον νὰ ἐπαναλάβει ἡ Ἀνατολικὴ Ἐκκλησία τὶς σχέσεις της μὲ τὸν ἀρχιερέα τῆς Ῥώμης, ἀλλὰ ὅσο κανεὶς ἄλλος ἀγωνίστηκε νὰ περιορίσει τὶς ἀξιώσεις τοῦ ἀρχιερέα αὐτοῦ. Τέλος ἐγκατέλειψε καὶ αὐτὴν τὴν Εἰρήνη, ὅταν εἶδε ὅτι ἀπὸ πολιτικῆς τὸ κράτος κινδύνευε. Ἡ στέρηση τέτοιου Πατριάρχη κατετάραξε τὸν βασιλιὰ Νικηφόρο καὶ ὅλους ὅσους ἐκτιμοῦσαν τὶς μεγάλες χριστιανικὲς καὶ πολιτικὲς ἀρετὲς τοῦ ἀνδρός». Ἐτάφη σὲ Μονὴ τοῦ Βοσπόρου, ποὺ ἔκτισε ὁ ἴδιος.

Ὁ Ἅγιος Ῥηγῖνος Ἱερομάρτυρας ἐπίσκοπος Σκοπέλου

Εορτάζει 25 Φεβρουαρίου

Ὁ Ἅγιος αὐτὸς καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα, ἀπὸ γονεῖς εὐσεβεῖς. Λόγω τῆς ἐναρέτου ζωῆς του, ἔγινε ἐπίσκοπος Σκοπέλου. Ὅμως, ὅπως εἶναι γνωστὸ καὶ μετὰ τὴν Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο ποὺ ἔγινε στὴ Νίκαια, ἡ καταδικασθεῖσα ἀπ΄ αὐτὴ αἵρεση τοῦ Ἀρείου, ἐξακολουθοῦσε νὰ ἔχει πολλοὺς ὀπαδούς. Σ΄ αὐτὴ λοιπὸν τὴν πάλη ποὺ ἐξακολουθοῦσε, συμμετεῖχε μὲ πολλὴ θερμότητα ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας ὁ Ῥηγῖνος, ποὺ πῆρε μέρος καὶ στὴ Σύνοδο τοῦ 347, ἐπὶ αὐτοκρατόρων Κωνσταντίου καὶ Κώνσταντος, καὶ ἡ ὁποία Σύνοδος δέχθηκε τὰ δόγματα τοῦ Συμβόλου τῆς Νικαίας. Ἐπὶ Ἰουλιανοῦ τοῦ παραβάτου ὅμως, ἡ Ἐκκλησία διέτρεξε κρισιμότατη περίοδο. Ὁ ἀσεβὴς αὐτὸς αὐτοκράτορας, ἀφοῦ στὴν ἀρχὴ ὑποκριτικὰ ἔκανε τὸν ἀνεξίθρησκο, κατόπιν καταδίωξε σκληρὰ τοὺς ὀρθοδόξους ἐπισκόπους, ζητῶντας νὰ διαλύσει τὴν Ἐκκλησία καὶ νὰ ἐπιβάλει τὴν πλάνη τῆς εἰδωλολατρίας. Αὐτὴ τὴν ἐποχὴ λοιπὸν καὶ ὁ Ῥηγῖνος ὑπέστη μαρτυρικὸ θάνατο. Τὸ ἅγιο λείψανο τοῦ ἱερομάρτυρα Ῥηγίνου μετακομίστηκε στὴν Κύπρο. Ἀπὸ ἐκεῖ δέ, κάποιο μέρος ἀπ΄ αὐτὸ μετέφεραν στὴν Σκόπελο, ὅπου τὸ ἐναπόθεσαν στὸ μοναστήρι τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου.

Ἡ Ἁγία Γοργονία, ἀδελφὴ του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου

Εορτάζει 23 Φεβρουαρίου

Ἦταν νεότερη ἀδελφὴ τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καὶ κόρη τῆς εὐσεβέστατης Νόννας καὶ τοῦ ἐπισκόπου Ναζιανζοῦ Γρηγορίου. Ἀφοῦ ἀνατράφηκε μὲ εὐσέβεια, ἀναδείχτηκε ἰσάξια στὴν ἀρετὴ πρὸς τοὺς γονεῖς καὶ τοὺς ἀδελφούς της Γρηγόριο τὸν Θεολόγο καὶ Καισάριο τὸν ἰατρό. Ὁ δὲ ἀδελφός της Γρηγόριος ὁ Θεολόγος γράφει, μεταξὺ ἄλλων, γι᾿ αὐτή: «Σὰν νοικοκυρά, σὰν σύζυγος, σὰν μητέρα, ὑπῆρξε ἀνώτερη ἀπὸ τὴν ἐνάρετη γυναῖκα, ποὺ τὸν τύπο περιγράφει τὸ τελευταῖο κεφάλαιο τῶν Παροιμιῶν τοῦ Σολομῶντος. Ἦταν ὀξύτατη διάνοια, γνώριζε τὶς Γραφές, δίδασκε καὶ ἔπραττε σύμφωνα μὲ τὶς θεῖες ἐντολές. Ἦταν ἱλαρὴ καὶ σεμνή, κόσμια, συνετή, ἤρεμη, κυρίαρχη τῆς γλώσσας της καὶ τῆς ἀκοῆς της, καὶ ἡ χριστιανικὴ τελειότητά της ἦταν γεμάτη ταπεινοφροσύνη. Ἀγαποῦσε τὴν προσευχή, τὴν ψαλμῳδία, τὶς κοινὲς καὶ τόσο κατανυκτικὲς τῶν χρόνων ἐκείνων ἀγρυπνίες. Ὅλη της ἡ ζωὴ ὑπῆρξε κάθαρση καὶ τελείωση». Μία ἀῤῥώστια τὴν ἔστειλε πρόωρα στὶς αἰώνιες Μονές.

Ὁ Ἅγιος Πολύκαρπος ἐπίσκοπος Σμύρνης

Εορτάζει 23 Φεβρουαρίου

Γεννήθηκε 60 χρόνια περίπου μετὰ τὸ Χριστό. Στὸν 20ό χρόνο τῆς ἡλικίας του ἔγινε χριστιανός. Ὅπως γράφει ὁ μαθητής του Εἰρηναῖος, ὁ Πολύκαρπος ἦταν στολισμένος μὲ μεγάλη σωφροσύνη, αὐστηρότητα ἠθῶν καὶ ὁλόψυχη ἀφοσίωση στὴ διδασκαλία τοῦ θείου λόγου. Τὰ προτερήματά του αὐτὰ καὶ ἡ γενναιοψυχία του, τὸν ἔκαναν πολὺ ἀγαπητὸ στὸν εὐαγγελιστὴ Ἰωάννη, ποὺ ἀργότερα τὸν ἀνέδειξε ἐπίσκοπο Σμύρνης. Στὸ ἀξίωμα αὐτό, ἐπιτελοῦσε τὰ καθήκοντά του μὲ ζῆλο καθαρὰ ἀποστολικό. Ἀναδείχθηκε ὁ διδάσκαλος, ὁ πατήρ, ὁ ποιμήν, ὁ φρουρός. Ὅταν ἄρχισαν οἱ διωγμοὶ κατὰ τῶν χριστιανῶν, ἐπὶ αὐτοκράτορα Ἀντωνίου Πίου, ὁ ἀνθύπατος τῆς Μ. Ἀσίας Στάτιος Κοδράτος, μετὰ ἀπὸ μανιώδη ἀπαίτηση τοῦ εἰδωλολατρικοῦ ὄχλου, συνέλαβε τὸν Πολύκαρπο καὶ τὸν διέταξε νὰ βλασφημήσει δημόσια τὸ Χριστό. Ὁ γέροντας ἐπίσκοπος ἀπάντησε: «Ἐπὶ 86 χρόνια Τὸν ὑπηρετῶ, χωρὶς καθόλου νὰ μὲ ἀδικήσει. Καὶ πὼς μπορῶ τώρα νὰ βλασφημήσω τὸν Βασιλέα καὶ Σωτῆρα μου;» Ἀμέσως τότε, τὸν ἔριξαν στὴ φωτιὰ νὰ καεῖ ζωντανός. Ἀλλ΄ ἡ φωτιὰ τὸν ἀφήνει ἀνέγγιχτο! Τότε, ἕνας δήμιος τὸν χτυπᾷ μὲ τὸ ξίφος του καὶ τὸν θανατώνει. Ἔτσι στὶς 23 Φεβρουαρίου τοῦ 167, ὁ μέγας ἀθλητὴς τῆς πίστης τερματίζει τὴν ζωή του. Στὸ πρόσωπό του, βέβαια, ἐφαρμόστηκε πλήρως ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ στὴν Ἀποκάλυψη: «Μηδὲν φοβοῦ, ἃ μέλλεις παθεῖν... Γίνου πιστὸς ἄχρι θανάτου καὶ δώσω σοι τὸν στέφανον τῆς ζωῆς». Δηλαδή, μὴ φοβᾶσαι γι᾿ αὐτὰ ποὺ πρόκειται νὰ πάθεις. Φρόντιζε νὰ εἶσαι πιστὸς μέχρι θανάτου καὶ ἐγὼ θὰ σοῦ δώσω τὸ στεφάνι τῆς αἰώνιας ζωῆς.

Ὁ Ἅγιος Εὐστάθιος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀντιοχείας τῆς Μεγάλης

Ἀπὸ τὶς μεγάλες καὶ ἀθλητικὲς ἐκκλησιαστικὲς μορφὲς τοῦ 3ου καὶ 4ου αἰῶνα ὁ Εὐστάθιος, γεννήθηκε στὴ Σίδη τῆς Παμφυλίας τὸ 260. Διακρίθηκε μεταξὺ τῶν προμάχων τῆς Ὀρθοδοξίας, γιὰ τὴν ὁποία ἀγωνίστηκε καὶ καταδιώχθηκε. Στὴν ἀρχὴ διέλαμψε σὰν ἐπίσκοπος Βεῤῥοίας στὴ Συρία, ὅταν καὶ συμμετεῖχε στὴν Οἰκουμενικὴ Σύνοδο τῆς Νίκαιας. Τὸ 323 τοῦ δόθηκε ἡ ἀρχιεπισκοπὴ Ἀντιοχείας τῆς Μεγάλης. Ἀπὸ τὴν θέση αὐτὴ ὁ Εὐστάθιος, κατόρθωσε λαμπρότερη διάδοση καὶ στερέωση τῆς Ὀρθοδοξίας. Τὸ 330 ὅμως οἱ ἀρειανοὶ ἔκαναν Σύνοδο ἐναντίον του, μὲ τὴν κατηγορία ὅτι ἀσπαζόταν τὴν αἵρεση τοῦ Σαβελλίου. Ἐπίσης, ἀφοῦ δωροδόκησαν κάποια γυναῖκα ἐλαφρῶν ἠθῶν, τὴν παρουσίασαν στὴ Σύνοδο καὶ εἶπε ὅτι εἶχε σχέσεις μὲ τὸν Εὐστάθιο καὶ μάλιστα, ὅτι ἀπὸ τὶς σχέσεις αὐτὲς ἀπέκτησε καὶ παιδί. Περιττὸ δὲ νὰ ποῦμε, ὅτι μετὰ τὶς συκοφαντίες αὐτὲς οἱ ἀρειανοί, κατόρθωσαν καὶ ἐξόρισαν τὸν Εὐστάθιο στὴν Τραϊανούπολη τῆς Θρᾴκης, ὅπου καὶ πέθανε (τὸ 360). Ὁ λαὸς βέβαια ξεσηκώθηκε καὶ δὲν δεχόταν ν᾿ ἀναγνωρίσει κανένα διάδοχό του. Ἡ μνήμη του ζοῦσε στὸ ποίμνιό του, σὰν ἄνδρα, ποὺ ἀνῆκε στοὺς ἀθλητὲς καὶ μάρτυρες τῆς πίστης. Περίφημο λόγο γιὰ τὸν Εὐστάθιο, ἔξεφωνησε ὁ Ἱερὸς Χρυσόστομος.

Ὁ Ὅσιος Τιμόθεος ὁ ἐν Συμβόλοις

Ἦταν μοναχὸς πνευματέμφορος, μὲ μεγάλη καθαρότητα ζωῆς ἀπὸ νεαρὴ ἡλικία, ξένος πρὸς τοὺς μολυσμοὺς τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος. Ἐπίσης, ἦταν χαρακτῆρας εὐθύς, εἰλικρινής, συμπαθητικός, ἐλεύθερος. Χωρὶς φανατισμούς, χωρὶς καυχήσεις ὅτι νήστευε, χωρὶς ἀλαζονεῖες ὅτι ἔκανε ἀγρυπνίες καὶ ἐγκράτεια. Γεμάτος ἁπλότητα, ταπεινοφροσύνη, ἐπιείκεια καὶ συγκατάβαση. Ἔκρινε τὸν ἑαυτό του μὲ αὐστηρότητα καὶ τοὺς ἄλλους μὲ ἀγαθότητα. Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ Θεὸς τοῦ ἔδωσε τὸ χάρισμα νὰ ἰατρεύει ἀσθένειες, χωρὶς βέβαια νὰ ὑπερηφανεύεται γι᾿ αὐτό. Καὶ ἔλεγε: «Γιατί νὰ ὑπερηφανευθῶ; ὁ Θεός μου τὸ χάρισε, ὄχι γιὰ τὴν δική μου ἀρετὴ ἀλλὰ γιὰ τὴν πρὸς σᾶς ἀγάπη Του. Ἔπειτα ὁ Κύριός μας τὸ εἶπε, ὅτι δὲν σημαίνει τίποτα τὸ νὰ κάνουμε θαύματα. Ἀλλὰ τὸ πᾶν εἶναι, μὲ τὴν πίστη μας καὶ τὴν μετάνοιά μας καὶ τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Εὐαγγελίου, νὰ γράψουμε τὰ ὀνόματά μας στὸ βιβλίο τῆς ζωῆς».

Ὁ Ὅσιος Βησσαρίων

Ἀπὸ τοὺς τελειότερους τύπους τῆς ἀκτημοσύνης, τῆς ἐγκράτειας καὶ τῆς ζωῆς ποὺ ἦταν ὁλοκληρωτικὰ δοσμένη στὶς πνευματικὲς φροντίδες. Καταγόταν ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ κατὰ τὴν παιδικὴ καὶ νεανική του ἡλικία, εἶχε μάθει ἀρκετὰ καλὰ τὰ τῆς χριστιανικῆς πίστης καὶ λατρείας. Ὅταν δὲ ὕστερα ἀποσύρθηκε στὴν ἔρημο, ἀποκλειστικὴ προσπάθεια εἶχε τὸ νὰ ὑποτάξει τὴν σάρκα στὸ πνεῦμα καὶ νὰ πραγματοποιήσει ἠθικὴ κατάσταση, ὄχι μόνο ἀνίκητη ἀπὸ τοὺς πειρασμούς, ἀλλὰ καὶ ἀπρόσβλητη. Πρᾶγμα ποὺ τελικὰ κατόρθωσε σὲ πολὺ μεγάλο βαθμό. Ἡ σκληραγωγία ποὺ ὑπέβαλε στὸν ἑαυτό του, θὰ νόμιζε κανεὶς ὅτι θὰ τὸν εἶχε κάνει ἀκοινώνητο καὶ σκληρὸ χαρακτῆρα. Κάθε ἄλλο ὅμως. Μέσα του ἔλαμπαν θησαυροὶ ἀγαθότητας καὶ ἀγάπης. Ἕναν μάλιστα μαθητή του, ποὺ τὸν ἀκολουθοῦσε πιστά, τοῦ φερόταν μὲ τέτοιο τρόπο, ὥστε τὸν δίδασκε νὰ πειθαρχεῖ ὄχι σὰν μηχανή, ἀλλὰ σὰν χριστιανὸς λογικὸς καὶ ἐλεύθερος. Ἡ ζωή του ὑπῆρξε συνυφασμένη καὶ μὲ πολλὰ θαύματα. Πέθανε σὲ βαθιὰ γεράματα, ἀφοῦ στερέωσε πολλοὺς στὴν πίστη καὶ ἀντιπροσώπευσε μεταξὺ τῶν μοναχῶν ἕνα ἀπὸ τοὺς πιὸ γνήσιους ἀσκητισμοὺς μὲ πολὺ πνεῦμα καὶ φῶς.

Ὁ Ὅσιος Λέων ἐπίσκοπος Κατάνης

Ἔζησε στὰ χρόνια 836-912 καὶ ἡ καταγωγή του ἦταν ἀπὸ τὴν Ῥαβέννα τῆς Ἰταλίας. Οἱ γονεῖς του ἐναρμόνιζαν κατὰ τὸν καλύτερο τρόπο εὐγένεια καὶ εὐσέβεια. Θεωροῦσαν καλὴ ἀποκατάσταση τῶν παιδιῶν τους τὴν καλὴ ἀνατροφή τους καὶ τὴν διάπλασή τους μὲ φόβο Θεοῦ. Ὅ,τι δηλαδὴ λέει ὁ θεόπνευστος λόγος τῆς Ἁγίας Γραφῆς: «Ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου», ποὺ σημαίνει, νὰ ἀνατρέφετε τὰ παιδιά σας ἐπιμελῶς, μὲ παιδαγωγία καὶ νουθεσία, σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου. μ᾿ αὐτὴ τὴν ἀνατροφή, λοιπόν, μεγάλωσε καὶ ὁ Λέων. Παρακολούθησε μεγάλες σπουδὲς καὶ ἔγινε ἄριστος ἐπιστήμονας. Ὅμως, μὲ τὶς χριστιανικὲς βάσεις ποὺ εἶχε πάρει ἀπὸ τοὺς γονεῖς του, κατάφερε καὶ διέφυγε τοὺς καπνοὺς τῆς ὑπερηφάνειας, μὲ ταπεινὸ καὶ ἀγαθὸ φρόνημα. Καὶ ὄχι μόνο αὐτό, ἀλλὰ φλεγόμενος νὰ ὑπηρετήσει μὲ ἀφοσίωση τὴν Ἐκκλησία, ἀποφάσισε νὰ ἱερωθεῖ. Πέρασε ἀπ᾿ ὅλους τοὺς βαθμοὺς τῆς ἱερωσύνης, ἐκτελῶντας ἄριστα τὰ καθήκοντά του. Οἱ μεγάλες του ἀρετὲς ἀνέδειξαν τὸ Λέοντα ἐπίσκοπο Κατάνης στὴ Σικελία. Στὴ διακονία του αὐτὴ ἐργάστηκε μὲ ὅλη του τὴν ψυχή, διδάσκοντας καὶ φροντίζοντας γιὰ τὶς ψυχὲς καὶ τὰ σώματα τῶν φτωχῶν καὶ ὀρφανῶν. Μάλιστα, εἶχε καὶ τὸ χάρισμα νὰ θαυματουργεῖ. Πέθανε εἰρηνικὰ καὶ τὸ τίμιο λείψανό του ἐνταφιάσθηκε στὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Λουκίας, ποὺ ὁ ἴδιος εἶχε κτίσει.

Αγία Φιλοθέη η Αθηναία

Ἂν οἱ μάρτυρες τῶν πρώτων χριστιανικῶν χρόνων εἶναι ἱκανοὶ νὰ παροτρύνουν ψυχὲς νὰ ἀγωνιστοῦν γιὰ τὸν Χριστό, οἱ νεομάρτυρες ἀποδεικνύουν ὅτι ἅγιοι μποροῦν νὰ ὑπάρξουν σὲ κάθε ἐποχὴ καί, ἑπομένως, ὁ κατὰ Χριστὸν ἀγῶνας πρέπει νὰ εἶναι συνεχής. Μία τέτοια παραδειγματικὴ νεομάρτυς εἶναι καὶ ἡ Ὁσία Φιλοθέη. Γεννήθηκε στὴν Ἀθήνα τὸ 1522 ἀπὸ στεῖρα μητέρα, τὴν Συρίγη, ποὺ προσευχήθηκε ἀμέτρητες φορές, γιὰ νὰ τῆς χαρίσει ὁ Θεὸς αὐτὴ τὴν κόρη. Ὁ δὲ πατέρας τῆς ὀνομαζόταν Ἄγγελος Μπενιζέλος. Ὅταν ἡ Ὁσία ἔγινε δώδεκα χρονῶν, οἱ γονεῖς της μὲ τὴν βία τὴν πάντρεψαν μὲ ἕναν ἀρκετὰ πλούσιο ἄνδρα τῶν Ἀθηνῶν. Ἡ ζωή της κοντά του ἦταν μαρτυρική, διότι συνεχῶς τὴν χτυποῦσε καὶ τὴν βασάνιζε. Ὁ Θεὸς βλέποντας τὴν ὑπομονή της, μετὰ τρία χρόνια, θερίζει μὲ τὸ δρεπάνι τοῦ θανάτου τὸ βάναυσο σύζυγό της. Τότε ἡ Ὁσία, ἂν καὶ δέχτηκε πιέσεις γιὰ δεύτερο γάμο, ἀποφασίζει καὶ γίνεται μοναχή. Τὴ μεγάλη της περιουσία διέθεσε στοὺς φτωχοὺς καὶ γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῶν σκλαβωμένων χριστιανῶν ἀπὸ τοὺς Τούρκους. Ἔτσι ἔγινε «καρφί» στὸ μάτι τῶν Τούρκων, καὶ ὅταν τοὺς δόθηκε ἡ εὐκαιρία, εἰσέβαλαν στὸ μοναστήρι της καὶ τὴν ἔσυραν ἔξω. Ἀφοῦ τὴν χτύπησαν ἀνελέητα, προκάλεσαν τὸ θάνατό της, στὶς 19 Φεβρουαρίου 1589. Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, σ᾿ αὖτο τὸ σημεῖο ῥωτᾷ: «Δὲν ἦταν καὶ αὐτὴ φύση ἀσθενέστερη καθότι γυναῖκα; Δὲ συνάντησε τόσους καὶ τόσους πειρασμοὺς καὶ ἐμπόδια στὸ δρόμο τῆς ζωῆς της; Ἀλλ᾿ ὅμως, κανένα ἀπ᾿ αὐτὰ δὲν μπόρεσε νὰ ψυχράνει τὴν ἀγάπη ποὺ εἶχε στὸ Θεό».

Άγιος Νικήτας ο νέος Ιερομάρτυρας

Καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἤπειρο καὶ ἔγινε Ἱερομόναχος στὸ Ἅγιον Ὄρος, καὶ συγκεκριμένα στὴ Σκήτη τῆς Ἁγίας Ἄννας καὶ κατόπιν στὴ Μονὴ τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονα (Ῥωσική). Τὸν κατέλαβε ὁ πόθος τοῦ μαρτυρίου καὶ γύριζε τὰ χωριὰ γύρω ἀπὸ τὶς Σέῤῥες καὶ τὴν Δρᾶμα, κηρύττοντας τὸν Χριστὸ σὰν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ τὸν Μωάμεθ σὰν πλάνο. Συνελήφθη ἀπὸ τοὺς Τούρκους καὶ φυλακίστηκε στὶς Σέῤῥες. Κατόπιν ὑποβλήθηκε σὲ φρικτὰ βασανιστήρια, ὅπως ὄσφρηση φωτιᾶς ἀπὸ τὴν μύτη, ἀκάνθινο στεφάνι στὸ κεφάλι, καλαμένιες ἀκίδες στὰ νύχια του καὶ κάψιμο στὰ ἀπόκρυφα μέλη του. Ὁ Νικήτας ὅμως, μὲ θαυμαστὴ σταθερότητα, συνεχῶς ὁμολογοῦσε τὴν πίστη του στὸ Χριστό. Τελικά, στὶς 19 Φεβρουαρίου 1806 τὸν κρέμασαν καὶ ἔτσι δέχτηκε τὸ στεφάνι τῆς ἀφθαρσίας.

ΣΥΝΑΞΑΡΙ: Άγιος Νικηφόρος (09/02)

  Ὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπη. Καὶ ὁποῖος δὲν τὴν ἔχει, ματαιοπονεῖ, ἔστω καὶ ἂν εἶναι χριστιανὸς καὶ λέει ὅτι ἀγωνίζεται ἐν Χριστῷ. 

  Ὅταν τὸ 257 μ.Χ. (ἐπὶ Οὐαλεριανοῦ καὶ Γαληΐνου) δόθηκε διαταγὴ διωγμοῦ κατὰ τῶν χριστιανῶν, ἔπιασαν πολλοὺς ἐπισκόπους καὶ Ἱερεῖς, μὲ σκοπὸ νὰ τοὺς βασανίσουν γιὰ νὰ ἀρνηθοῦν τὸ Χριστό.

 Ὁ Νικηφόρος, χριστιανὸς εὐσεβέστατος, εἶδε μεταξὺ αὐτῶν τῶν Ἱερέων καὶ ἕναν, ὀνομαζόμενο Σαπρίκιο (πρεσβύτερο Ἀντιοχείας). Αὐτὸς ἔτρεφε μεγάλο μῖσος κατὰ τοῦ Νικηφόρου, πιστεύοντας ἴσως στὰ λόγια κάποιου συκοφάντη. Χωρὶς νὰ χάσει στιγμὴ ὁ Νικηφόρος, τρέχει ἀνάμεσα στοὺς δήμιους, πέφτει στὰ πόδια του καὶ παρακαλεῖ νὰ τὸν συγχωρέσει, ἔστω καὶ ἂν ἔκανε κάτι ποὺ δὲν τὸ κατάλαβε. Μάταια ὅμως. Ὁ Σαπρίκιος ἔκανε πὼς δὲν τὸν ἄκουγε.

  Ἔπειτα, μετὰ τὸ μαστίγωμα ποὺ δέχθηκε ὁ Σαπρίκιος, ὁ Νικηφόρος τὸν ἐπαναπλησιάζει, ἀσπάζεται τὶς πληγές του καὶ ζητάει νὰ τοῦ δώσει, ἔστω καὶ τὴν τελευταία στιγμή, τὴν εὐλογία του. Ὁ Σαπρίκιος, ἀνένδοτος, τὸν διώχνει καὶ ὁδηγεῖται γιὰ ἀποκεφαλισμό. 

  Ὅμως ὁ Θεὸς δὲ θέλησε τὴν θυσία του. Διότι μὲ τὸ στόμα τοῦ Ἀποστόλου Παύλου λέει: «Καὶ ἐὰν παραδῶ τὸ σῶμα μου ἵνα καυθήσομαι, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδὲν ὠφελοῦμαι». Καὶ ἄν, δηλαδή, δώσω τὸ σῶμα μου γιὰ νὰ καῶ, δὲν ἔχω ὅμως ἀγάπη, δὲν ὠφελοῦμαι τίποτα ἀπ΄ τὴν θυσία αὐτή. Καὶ ἔτσι ἔγινε. Ὁ Σαπρίκιος τὴν τελευταία στιγμὴ δείλιασε καὶ ἀρνήθηκε τὸ Χριστό! Μόλις τὸ ἄκουσε ὁ Νικηφόρος τὸν παρακαλεῖ νὰ ἀνακαλέσει τὴν ἄρνησή του. Τότε ἐκνευρισμένοι οἱ δήμιοι, ἀποκεφαλίζουν αὐτόν. Ἔτσι, ὁ Νικηφόρος πῆρε τὸ στεφάνι τοῦ μαρτυρίου καὶ ὁ Σαπρίκιος τὸ στίγμα τῆς ἀτιμίας.

Ο Προφήτης Ζαχαρίας (08 Φεβρουαρίου)

   Εἶναι ὁ ἑνδέκατος τῆς σειρᾶς τῶν μικρῶν λεγομένων προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἦταν γιὸς τοῦ Βαραχίου καὶ ἐγγονὸς τοῦ Ἄδδη. Γεννήθηκε (στὴ Γαλαάδ) στὰ χρόνια τῆς Βαβυλωνιακῆς αἰχμαλωσίας τῶν Ἰουδαίων. 

  Ὁ Ζαχαρίας ἦταν αὐτὸς ποὺ μὲ τὸν προφήτη Ἀγγαῖο, διήγειραν τοὺς Ἰουδαίους, ὅταν αὐτοὶ τὸ 537 μὲ 536 ἐπέστρεψαν στὴν Ἰουδαία, νὰ ἀνοικοδομήσουν τὸ ναὸ τῆς Ἱερουσαλήμ. Ὑπάρχει ἡ ἄποψη, ὅτι ὁ προφήτης Ζαχαρίας ἀνῆκε σὲ Ἱερατικὸ γένος καὶ ἦταν ἱερεὺς καὶ ὁ ἴδιος. Κατὰ τὴν Ἰουδαϊκὴ παράδοση, ὁ Ζαχαρίας καὶ ὁ Ἀγγαῖος ἦταν μέλη τῆς Μεγάλης Συναγωγῆς, ἡ ὁποία ὤρισε τὸν Κανόνα τῶν βιβλίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Ἀσχολήθηκαν δὲ καὶ μὲ τὴν τακτοποίηση τῆς ἱερᾶς λειτουργίας, καὶ συνέθεσαν ἢ ἀναθεώρησαν ψαλμούς. 

  Ὁ Ζαχαρίας προφήτευσε τὴν εἴσοδο τοῦ Ἰησοῦ στὴν Ἱερουσαλὴμ γιὰ τὴν Κυριακὴ τῶν Βαΐων, καὶ γιὰ τὸ ποσὸ ποὺ πλήρωσαν οἱ Ἀρχιερεῖς στὸν Ἰούδα σὰν τίμημα γιὰ τὴν προδοσία τοῦ Διδασκάλου.

Ο χαρισματικός βίος του Οσίου Διονυσίου του εν Ολύμπω

  Είναι αλήθεια πως ο βίος του Οσίου Διονυσίου του εν Ολύμπω, ακόμη και σήμερα, παραμένει άγνωστος στη μεγαλύτερη μερίδα των πιστών. Αν και νεότερος Όσιος, περί τα μέσα του 16ου αι., και παρά το γεγονός ότι έδρασε σε περιοχές που έσφιζαν από ζωή και χαρακτηρίζονταν από πληθώρα κατοίκων, όπως στη Θεσσαλία, στην Πιερία, αλλά και στο Άγιον Όρος, ο όσιος Διονύσιος δεν είναι γνωστός στο ευρύ φάσμα του χριστεπώνυμου πληρώματος.

  Γεννήθηκε περίπου στα 1500 στο χωριό Σκλάταινα Μουζακίου της Καρδίτσας, το οποίο σήμερα φέρει την ονομασία "Δρακότρυπα", από ευσεβείς και φτωχούς γονείς. Ανατράφηκε με πίστη και αρετή, ουσιαστικό υπόβαθρο που συνετέλεσε να καλλιεργήσει το κάλεσμα από Θεού, ώστε να αφιερωθεί ολοκληρωτικά σ᾿ Αυτόν και να γίνει Μοναχός.

  Σε ηλικία 18 ετών ο Όσιος έμεινε ορφανός από τους γονείς του. Ήδη, όμως, ζούσε ως μοναχός, κάνοντας αυστηρότατη νηστεία και ασκητική ζωή μέσα στον κόσμο. 

  Καταφεύγει στην Ιερά Μονή του Μεγάλου Μετεώρου ακολουθώντας τον γέροντά του Άνθιμο και ορεγόμενος την ησυχία και την καλογερική άσκηση, ως υποτακτικός πλέον, του γέροντα Σάββα και ως δόκιμος μοναχός με τ᾿ όνομα Δανιήλ, επιδίδεται σε ανείπωτους φιλοκαλικούς αγώνες.

  Στη συνέχεια ο όσιος μεταβαίνει στο Άγιον Όρος. Εκεί χειροτονείται διάκονος και πρεσβύτερος, μετονομαζόμενος σε Διονύσιος. Ανήκει στην ταπεινή συνοδεία του Πρώτου του Αγίου Όρους και καθημερινά, σχεδόν, λειτουργεί στον πανίερο Ναό του Πρωτάτου.

  Φεύγοντας από το Πρωτάτο και επιθυμώντας ακόμη περισσότερη ησυχία, ο Όσιος ασκήτευσε σε μια καλύβα κοντά στην Ιερά Μονή του Καρακάλου. Η φήμη του και η αγία ζωή του τον εγκατέστησε Ηγούμενο της Ιεράς Μονής του Φιλοθέου. Το Μοναστήρι, τότε, ήταν ιδιόρρυθμο. Ο Όσιος το μετέτρεψε σε κοινόβιο και το μεταποίησε από βουλγαρικό, που ήταν, σε ελληνικό, προκαλώντας, βεβαίως, την οργή και τον παμμίαρο φθόνο των άλλων αδελφών.

  Για να κατευνάσει τις αντιδράσεις των φιλοθεϊτών μοναχών ο Όσιος, στα 1524, κατέφυγε στη Βέροια, στην Ιερά Σκήτη του Οσίου Αντωνίου, όπου ανήγειρε την Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου.

  Και πάλι, όμως, η αγιαστική φήμη του έκαμνε πολλούς να προτάσσουν το πρόσωπό του ως υποψήφιο διάδοχο του Μητροπολίτη Βεροίας. Στο άκουσμα μιας τέτοιας πιθανής εξέλιξης, αυτός ο μεγάλος πνευματικός άνδρας, εγκατέλειψε την αγαπημένη του Μονή και αναζήτησε έτερον ησυχαστικό τόπο να κρυφτεί και να μονάσει.

  Καταφεύγει σε μία δυσπρόσιτη περιοχή στον Όλυμπο, εκεί όπου ακόμη και σήμερα διασώζεται το ταπεινό και ευλογημένο ασκητήριό του. Όμως, ο όσιος ούτε εδώ ησυχάζει. Διωγμοί και φθόνοι και πάλι στο προσκήνιο. Και πάλι εγκαταλείπει ο χαρισματικός αυτός άνδρας και κατευθύνεται στη Ζαγορά του Πηλίου. Εκεί θα οικοδομήσει την Ιερά Μονή Αγίας Τριάδος Σουρβίας.

  Στα 1542 ο Όσιος βρίσκεται και πάλι στον Όλυμπο. Σε μια απόκρημνη περιοχή, περίπου 900μ. υψόμετρο, θα οικοδομήσει την Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος, ένα περίλαμπρο μοναστικό καθίδρυμα και ένα φωτεινό κέντρο πνευματικής ακτινοβολίας. Στην Ιερά αυτή Μονή λειτούργησε, μεταξύ άλλων, "Κρυφό Σχολειό" και βρήκαν καταφύγιο επί Τουρκοκρατίας ουκ ολίγοι οπλαρχηγοί, μεταξύ άλλων και ο πρωτεργάτης του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, Ρήγας Φεραίος.

  Γρήγορα δημιουργήθηκε Λαύρα γύρω από τον Όσιο. Ο ίδιος περιόδευε ιεραποστολικά στην ευρύτερη περιοχή, κηρύττοντας και οικοδομώντας τους πιστούς. 

  Μετά τα 1542, άγνωστο πότε ακριβώς, ο Όσιος κοιμήθηκε ειρηνικά την 23η Ιανουαρίου, αφήνοντας μια πλούσια αγιορείτικη και νηπτική παρακαταθήκη.

  Σήμερα, το πάλαι ποτέ Μετόχι της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδος (της παλαιάς Μονής) τιμάται επ᾿ ονόματι του Οσίου Διονυσίου του εν Ολύμπω. Βρίσκεται στα 400 μ. υψόμετρο και φιλοξενεί την ανδρώα συνοδεία των μοναχών.

  Ας έχουμε πάντοτε τις πρεσβείες του Οσίου Διονυσίου.


Δημήτριος Π. Λυκούδης, 

Διαβάστε επίσης:

- Σε ποιο θαύμα παραπέμπει το προσκυνητάρι που βρίσκεται στο δρόμο προς το ασκητήριο του Οσίου Διονυσίου του εν Ολύμπω; 

- Το άφθαρτο Σκήνωμα του Αγίου Γερασίμου στην Κεφαλλονιά 

- Ο βίος του Αγίου Διονυσίου Ζακύνθου. Τι απέγινε ο άνθρωπος - δολοφόνος που συγχώρεσε ο Άγιος Διονύσιος; 

- Το Ιερό Σκήνωμα του Οσίου Ιωάννου του Νέου Χοζεβίτου

- Οι 12 κίονες με τα μηνολόγια στο Καθολικό της Ι. Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Σινά 

- Τα μπουκάλια και οι σκούπες στον Αρχάγγελο Μιχαήλ τον Πανορμίτη, στη Σύμη.

ΣΥΝΑΞΑΡΙ: Άγιος Νεομάρτυς Νικηφόρος εκ Κρήτης (1802-1832)

  Ο Άγιος Νεομάρτυς Νικηφόρος γεννήθηκε στα 1802 και καταγόταν από την κωμόπολη Κριτσά της Κρήτης.

  Ενήλικος νυμφεύθηκε με μια μουσουλμάνα γυναίκα, που έφερε τ᾿ όνομα Φετμά και απέκτησε δυο υιούς. Με την πάροδο του χρόνου ο Νικηφόρος πρόδωσε τη χριστιανική του πίστη και αλλαξοπίστησε.

  Μετά από λίγο καιρό, όμως, ο Νικηφόρος δεν άντεχε να βαστάζει αυτή την προδοσία του. Έτσι, επανήλθε και πάλι στη χορεία των Χριστιανών, απορρίπτοντας, αυτή τη φορά, την πίστη των μουσουλμάνων.

  Σύμφωνα με το συναξάρι του αγίου, η ίδια η γυναίκα του τον πρόδωσε στις τουρκικές αρχές.

  Ο Άγιος συνελήφθη, δικάστηκε στο Ιεροδικείο και απαγχονίστηκε από τους Τούρκους σε ηλικία μόλις 30 ετών. Ήταν 11 Ιανουαρίου του 1832.

Ο βίος του Αγίου Διονυσίου Ζακύνθου. Τι απέγινε ο άνθρωπος - δολοφόνος που συγχώρεσε ο Άγιος Διονύσιος;

   Ο Άγιος Διονύσιος γεννήθηκε στα 1547 στον Αιγιαλό, παραλιακή περιοχή της νήσου  Ζακύνθου. Είχε ακόμη δυο αδέλφια και γονείς με αριστοκρατική καταγωγή, από το γένος Σιγούρων. 

   Οι γονείς φρόντισαν να εμφυσήσουν στον μικρό Γραδενίγο (το κοσμικό όνομα του Αγίου) την πίστη και την ευσέβεια. Με κατάλληλους καθηγητές και δασκάλους της εποχής συνέβαλαν καθοριστικά στην πολύπλευρη μόρφωση του υιού τους, ο οποίος, κατά την Παράδοση, κατείχε άριστα την αρχαία ελληνική γλώσσα, αλλά και την ιταλική και λατινική.

   Όμως, και η θεολογική του κατάρτιση ήταν σπουδαία. Μελετούσε ώρες πολλές, ξενυχτούσε στη μελέτη των Γραφών και των ιερών κειμένων. Κατά την Παράδοση πάντοτε, κάτι, δε, που η νεότερη ιστορική έρευνα δεν επιβεβαιώνει, ο μικρός Γραδενίγος είχε ανάδοχο τον Όσιο Γεράσιμο τον εκ Κεφαληνίας.

   Σε ηλικία είκοσι χρόνων έμεινε ορφανός. Αμέσως διένειμε την πατρική του περιουσία στ᾿ αδέλφια του και σε ηλικία 21, μόλις, χρόνων κατευθύνθηκε στα Στροφάδια, δυο νησάκια 27 περίπου μίλια νότια της Ζακύνθου, όπου και εκάρη Μοναχός και μετονομάστηκει σε Δανιήλ. Σύντομα χειροτονήθηκε διάκονος και ιερέας και, ένεκα της πνευματικής του καλλιέργειας, ανέλαβε την ηγουμενία της εκεί Ιεράς Μονής.

   Δυο χρόνια αργότερα, ο άγιος έρχεται στην Αθήνα με προορισμό να ταξιδέψει στα Ιεροσόλυμα και να προσκυνήσει στους Αγίους Τόπους. Εκεί, όμως, σε μια συνάντησή του με τον Μητροπολίτη τότε Αθηνών Νικάνορα, ο άγιος ματαιώνει τα σχέδιά του. Δεν ταξίδεψε ποτέ για τα Ιεροσόλυμα. Προνοία και παρακλήσει του Μητροπολίτου Αθηνών Νικάνορα, ο Πατριάρχης Κων/λεως Ιερεμίας εκλέγει τον Δανιήλ Επίσκοπο Αιγίνης, που τότε βρισκόταν σε χηρεία, και τον μετονομάζει Διονύσιο.

   Δυο χρόνια στην Αίγινα ο όσιος θα διατελέσει ένα λαμπρό ιεραποστολικό, φιλανθρωπικό και πνευματικό έργο. Το φιλάσθενο, όμως, του σώματος και χαρακτήρος του, ένεκα των υπέρμετρων ασκητικών του αγώνων, θα κάμνει τον άγιο να παραιτηθεί από της θέσεως αυτής.

   Το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον τοποθετεί Χωρεπίσκοπο Ζακύνθου, καθώς ο άγιος είχε εκφράσει την επιθυμία να αποσυρθεί στην αγαπημένη του νήσο για περαιτέρω άσκηση και προσευχή. Και πάλι, όμως, ο εκεί Μητροπολίτης και το περιβάλλον του, κινούμενοι από φθόνο και μικρότητες, ζήτησαν από τον ηγεμόνα της νήσου Νικόλαο Δαπόντε, να αιτηθεί την παραίτηση του Οσίου, πράγμα το οποίο και έγινε.

   Ο Όσιος κοιμήθηκε την 17η Δεκεμβρίου 1622, σε ηλικία 75 χρόνων, στην Ιερά Μονή Θεοτόκου της Αναφωνήτριας. Τελευταία του επιθυμία ήταν να κηδεύσουν το σώμα του στα Στροφάδια, στο νησί Σταμφάνη, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Τρία χρόνια μετά, στην ανακομιδή του ιερού του λειψάνου, το σκήνωμα του Οσίου βρέθηκε άφθαρτο να ευωδιάζει, μαζί τα ιερά του άμφια. Παρέμεινε στα Στραφάδια έως αρχές του 18ου αιώνος, οπότε και σε μια τουρκική επιδρομή απεκόπησαν τα δυο χέρια του ιερού του λειψάνου.

   Έκτοτε το ιερό του σκήνωμα μεταφέρθηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου, στη Ζάκυνθο και αποτελεί έως σήμερα λαμπρό σέμνωμα και περίπυστο θησαυρό της απανταχού Χριστιανοσύνης, επιτελώντας αναρίθμητα θαύματα καθημερινά σε κάθε γωνιά της γης. 

  Το Οικουμενικό Πατριαρχείο προχώρησε στην αγιοκατάταξη του Οσίου στο αγιολόγιο της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας στα 1703.

   Στη Ζάκυνθο οι πάντες γνώριζαν για την χρόνια έχθρα που μάστιζε δυο οικογένειες και τους προγόνους τους: τους Σιγούρους (απ᾿ όπου προέρχεται ο άγιος) και τους Μονδίνους.

   Σύμφωνα με την Παράδοση, κάποιο δειλινό κτύπησε η πόρτα της Μονής που εγκαταβίωνε ο άγιος και ένας κυνηγημένος άνθρωπος ζητούσε εναγωνίως από τον άγιο να τον κρύψει και να τον λυπηθεί, καθώς οι αστυνομικοί τον είχαν ακολουθήσει στο διάβα του και τον αναζητούσαν. Στο ερώτημα του αγίου για ποιο λόγο κρύβεται και τον κυνηγούν και μετά από άλλες ερωτήσεις, ο επισκέπτης φανέρωσε ότι είχε πριν λίγο σκοτώσει άνθρωπο και δη, τον άρχοντα του νησιού Κωνσταντίνο Σιγούρο, χωρίς να γνωρίζει πως ο ιερωμένος που ήταν μπροστά του ήταν ο κατά σάρκα αδελφός του.

   Ο Άγιος Διονύσιος όχι μόνο δεν παρέδωσε τον δολοφόνο του αδελφού του στις διωκτικές αρχές, κρύβοντάς τον, αλλά τον βοήθησε να "δραπετεύσει" από το νησί, δίνοντάς του χρήματα και οδηγίες για τον σκοπό αυτό. 

  Η Παράδοση λέγει πως όταν ο δολοφόνος, ενώ πλέον είχε φύγει από το νησί, έμαθε ποιος ήταν ο καλόγερος της Μονής και ποια συγγένεια είχε με τον σκοτωμένο άνδρα Κωνσταντίνο Σιγούρο, τόσο πολύ συγκλονίστηκε από την αγία και φιλάνθρωπη καρδιά του αγίου που εγκατέλειψε τα πάντα και κατέφυγε στα Στραφάδια. Εκεί, ως μοναχός πλέον, βάλθηκε να ζήσει, εν μετανοία, τα τελευταία χρόνια της ζωής του επί της γης.