Ποια τυπική διάταξη τηρείται σε Συλλείτουργο ιερέων;

   

     Ίσως, η απάντησή μας στο θέμα αυτό να μην ήταν τόσο "πικρή" και "απότομη", ίσως, λέγω, εάν δεν είχαμε την "πολυτέλεια" να αντικρίζουμε σε κάθε ιερό Ναό και ιερή ακολουθία και άλλο τυπικό, άλλη τυπική σειρά και διάταξη να ακολουθείται και να οικειοποιείται. Αλήθεια, ποιος είναι υπεύθυνος για την τήρηση ή μη τήρηση του τυπικού σε μια ενορία; Ο οικείος Μητροπολίτης; Δεν αναμένω, προσωπικώς, και πολλά θαυμαστά αποτελέσματα! Ο προϊστάμενος του Ναού; Και, στην περίπτωση που είναι άγαμος, υποθέτω, υιοθετείται ένα "φιλομόναχο" μοναστηριακό τυπικό, ενώ, στην περίπτωση των εγγάμων, ακολουθείται ένα "κοσμικότερο;". Ερωτήματα και ζητήματα που γνωρίζουμε άπαντες καλώς, πλην, όμως, που δεν έχουμε την τόλμη και διάθεση ν᾿αντιμετωπίσουμε και να επιλύσουμε.

Επιτρέπεται να ψάλλει ο Επίσκοπος όταν χοροστατεί;

   Εάν θεωρήσουμε ότι η χοροστασία είναι συνυφασμένη με την κατάργηση του τυπικού των ιερών ακολουθιών και, δη, την αυτή κατάργηση της φυσικής παρουσίας των ιεροψαλτών, εν προκειμένω του πρωτοψάλτου, ενδεχομένως, η απάντηση στην ως άνω απορία να είναι θετική! Όμως, η αλήθεια και η εφαρμογή του τυπικού μάς οδηγεί σε άλλα συμπεράσματα. Άλλωστε, πρώτος απ᾿ όλους, δέον και πρέπον, να δίδει το "παράδειγμα" και να τηρεί το τυπικό ο Επίσκοπος! 

Είναι σωστή συνήθεια στις εκφωνήσεις του διακόνου ή ιερέα «Υπέρ του Αρχιεπισκόπου...», ο ιεροψάλτης να ανταποδίδει ως απάντηση με τη φράση «εις πολλά έτη Δέσποτα;»

   Ίσως, αναρωτηθεί ο φίλος αναγνώστης ότι πρόκειται για την υπερβολή της σχολαστικότητας! Ειδικότερα, στην περίοδο που οι ιεροί Ναοί είναι σχεδόν, άδειοι, είναι "υπερβολή" και "πολυτέλεια" ν᾿αναζητούμε την ειδική λεπτομέρεια! Πλην, όμως, κάθε λεπτομέρεια έχει την αυτή βαρύτητα με το "όλον", καθώς αναφερόμαστε στο τυπικό της Ορθοδόξου θείας Λατρείας.

Ποια είναι η σωστή τάξη που πρέπει να τηρούν ιερείς και ιεροψάλτες κατά τον Ν' ψαλμό, ευθύς αμέσως μετά την ανάγνωση του εωθινού Ευαγγελίου της Κυριακής;

   Πρόκειται για ένα ακόμη ζήτημα λειτουργικής και τελετουργικής τάξης. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει ότι τηρούμε σχολαστικά και άβουλα όσα προτάσσονται, αλλά θελημένα και εκούσια, καθώς έτσι, συμβάλουμε στην εύρυθμη συνέχεια της ακολουθίας και, κυρίως, ακολουθούμε με ακρίβεια το λειτουργικό έθος και την ορθή τυπική διάταξη της Εκκλησίας μας.

Είναι σωστό να "παίρνουν καιρό" οι ιερείς εντός του ιερού βήματος;

   Πρωτίστως, δεν πρόκειται για ακολουθία. Δεν είναι λίγοι, βέβαια,  όσοι αντιτίθενται και υποστηρίζουν το αντίθετο. Καταχρηστικά και μόνο, θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε αυτήν ως "ακολουθία", μόνο και μόνο για να ξεχωρίζει ως διαδικασία και ως μιά αυτοτελής ενέργεια. Ακολουθία, όμως, δεν είναι.

Αφού κατά την Μεγάλη Είσοδο, ο άρτος και ο οίνος δεν είναι ακόμη καθαγιασμένα, γιατί ψάλλουμε " Ως τον βασιλέα των όλων...;"

   Η φράση «Ως τον βασιλέα των όλων υποδεξόμενοι» είναι η κατάληξη του "χερουβικού ύμνου", του ύμνου, δηλαδή, που ψάλλει ο χορός των ιεροψαλτών αργώς και μεγαλοπρεπώς. Κατά τη διάρκεια του ύμνου αυτού, ο ιερέας-λειτουργός διαβάζει την ευχή "Ουδείς άξιος...", θυμιατίζει και, ακολούθως, αιτείται συγχωρήσεως από το χριστεπώνυμο πλήρωμα, κάνοντας ελαφρά υπόκλιση προς το λαό. Δεν είναι, όμως, λίγες οι φορές που αντιμετωπίζουμε και βλέπουμε το "φαιδρό", τρόπον τινά, ο ιερέας να "αναμένει" αρκετά λεπτά, πολλές φορές, να ολοκληρώσει ο ιεροψάλτης την εμμελή εκτέλεση του χερουβικού ύμνου και, μαζί με αυτόν, και ολόκληρη η συνοδεία όσων διακονούν στο Ιερό βήμα, φέροντες λαμπάδες και θυμιατά...!

Είναι σωστό, λίγο πριν την ανάγνωση του αποστολικού αναγνώσματος, ο αναγνώστης-ιεροψάλτης να λαμβάνει τον Απόστολο από τα χέρια του Ιερέα-λειτουργού;

   Αποτελεί μία από τις πολλές καινοτομίες των ημερών μας. Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας και λίγο πριν την ανάγνωση του αποστολικού αναγνώσματος, ο αναγνώστης- ιεροψάλτης, στο άκουσμα "Δύναμις" του τρισαγίου του ιερέα, από της ωραίας πύλης, κινείται προς αυτόν και λαμβάνει από τα χέρια του το βιβλίο με τα αποστολικά αναγνώσματα. Θα το επιστρέψει και θα το παραδώσει πάλι στα χέρια του όταν τελειώσει την ανάγνωση. Ακολούθως, ο ιερέας, ευλογεί τον αναγνώστη ή τον ευαγγελιστή διάκονο (εάν υπάρχει διάκονος) με τη φράση "Ειρήνη σοι", προσθέτοντας και άλλες επιμέρους φράσεις, όπως «και παντί τω λαώ», «τω αναγνώντι», «τω αναγνώσαντι» ("τω ευαγγελιζομένω" προς τον διάκονο) κ.ά. Πρόκειται για μια αντιεκκλησιαστική, αντιλειτουργική και απαράδεκτη συνήθεια, η οποία στερείται κάθε αναφοράς στην Ιερά μας λειτουργική και θεολογική Παράδοση.

Πώς πρέπει να αναγινώσκονται οι ευχές του ιερέα κατά την τέλεση των μυστηρίων της Εκκλησίας;

   Είχα γράψει και παλαιότερα - έχω την αίσθηση πως σήμερα είναι επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε - ότι φθάσαμε στο σημείο να βλέπουμε σε κάθε ενορία και άλλο τυπικό, κάθε ιερέας - λειτουργός και διαφορετική σειρά στα τελούμενα εντός του Ιερού Ναού. Ασφαλώς, αναφέρομαι σε λεπτομέρειες, οι οποίες, όμως, είναι τόσο σημαντικές και βαρύνουσες θεολογικά και λειτουργικά. Μία απ᾿ αυτές είναι και η ανάγνωση των ευχών του ιερέα κατά την τέλεση των ιερών μυστηρίων και των ακολουθιών της Εκκλησίας μας. Πώς είναι ορθό να αναγινώσκονται; Μυστικώς ή εκφώνως και εις επήκοον του λαού;

Υπάρχει "ιδιωτική" Θεία Λειτουργία;

   Είναι μια συνήθεια που επικρατεί στην επαρχία. Πολλοί είναι εκείνοι που ζητούν από τον ιερέα να λειτουργήσουν και «ν᾿ανοίξουν» ένα εξωκκλήσι, κυρίως, κατά την ημέρα της εορτής του αγίου/αγίας που τιμάται ο ιερός Ναός και κατά τη διάρκεια του θέρους και των καλοκαιρινών διακοπών. Ο γράφων θυμάται, είναι αλήθεια, με περισσή νοσταλγία, ὀταν, κατά την εφηβική του ηλικία, διακονούσε ως ιεροψάλτης σε πολλές τέτοιου είδους "ιδιωτικές" Θείες Λειτουργίες στην επαρχία. Υπάρχει, όμως, "ιδιωτική" Θεία Λειτουργία; Είναι σωστό να τελείται ως "ιδιωτική;"

Πώς πρέπει να γίνεται η διανομή του αντιδώρου;

   Η πρόσληψη του αντιδώρου μας έχει απασχολήσει και σε προηγούμενες ερωτήσεις. Στην παρούσα, όμως, απορία θα ασχοληθούμε με τη διανομή του αντιδώρου από τα χέρια του ιερέα - λειτουργού ή του χοροστατούντος Επισκόπου.

Πώς και με ποια σειρά προσκυνούμε τις εικόνες στον Ιερό Ναό;

   Η παρούσα "λειτουργική" απορία δεν ανήκει στη χορεία της σχολαστικής θεολογίας, εάν και φαίνεται ότι κινείται προς εκεί. Προξενεί, όμως, εντύπωση και, μάλιστα, όχι ευχάριστη, να διακρίνεις τα πολύχρωμα αποτυπώματα των χειλέων κάποιων κυριών επί των ιερών εικόνων ή, ακόμη χειρότερα, κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας και άλλων ιερών Ακολουθιών, να περιφέρονται χριστιανοί "προσκυνητές" και να ασπάζονται τις εικόνες του τέμπλου του Ιερού Ναού, ακριβώς την ώρα που ο ιερέας - λειτουργός θυμιατίζει δίπλα τους ή, Κύριε ελέησον, διαβάζει το Ιερό Ευαγγέλιο.

Πότε δίνει ο Θεός στον άνθρωπο τον φύλακα άγγελό του;

   Ως τονίζουν οι Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας και συμαρτυρεί η Ιερά Παράδοση, ο Θεός στέλνει στον άνθρωπο φύλακα άγγελο κατά την ημέρα του Μυστηρίου του Βαπτίσματος και, δη, κατά τη χρονική στιγμή της τρίτης αναδύσεως του βρέφους από την κολυμβήθρα. Από εκείνη τη στιγμή, ο βαπτισμένος άνθρωπος φέρει τον φύλακα άγγελό του, όπως, άλλωστε, διαβάζουμε και στις ευχές προς κατηχούμενους (1).

Επιτρέπεται να εισέρχονται τα άλογα ζώα εντός του Ιερού Ναού;

  

   Είναι ένα επίκαιρο θέμα. Κυρίως, αφορά όσους αδελφούς μας αδυνατούν να εξυπηρετηθούν από μόνοι τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις η συνοδεία ενός μικρού άλογου ζώου, συνήθως τετράποδου και έμπιστου φίλου, είναι κάτι περισσότερο από απαραίτητη. Πόσο, όμως, επιτρεπτό είναι να εισέρχονται αυτά τα μικρά ή μεγαλύτερα ζωάκια εντός του Ιερού Ναού;

Πόσο «αθώα» είναι η δερματοστιξία (τατουάζ);

  

   Αφορμή για την εν λόγω "πνευματική" απορία στάθηκε η εικόνα, η εμφάνιση πολλών νέων που συναντώ, τόσο στο Πανεπιστήμιο όσο και στους δρόμους, στην τρέχουσα γύρω μας καθημερινότητα. Μαθητές, μικρά παιδιά, νέοι και νέες που μεταμορφώνουν την ωραιότητα του προσώπου και της υπάρξεώς τους, άλλοτε με ανούσια παιδαριώδη αυτοκόλλητα που παραπέμπουν και προϊδεάζουν σε μια πιθανή στο μέλλον δερματοστιξία, και, άλλοτε με ολοκληρωμένες επεμβάσεις (κυρίως μεγαλύτερες ηλικίες), σε τέτοια ποιότητα και έκταση επί του σώματός τους που, ειλικρινά, και μόνο στη θέα αυτών, δάκρυα αναδύονται από την καρδιά σου...! Αλήθεια, όμως, πόσο «αθώα» είναι μια τέτοια ενέργεια ως αυτή της δερματοστιξίας;

Ονομαστική εορτή ή γενέθλια;

  

   Ονομαστική εορτή και γενέθλια. Έτσι μεγαλώσαμε. Και νομίζω, δεν είναι υπερβολή να υποστηρίξω ότι εν πολλοίς, μας έγινε συνήθεια και εδραιώθηκε ως κάτι το φυσικό, ως κάτι το αβίαστα σύνηθες στην καθημερινότητά μας, ανεξάρτητα της ηλικίας του εορτάζοντος/ούσης. Παρά ταύτα, η αλήθεια περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο στην ονομαστική εορτή, εάν, βέβαια, γράφω και ομιλώ προς ορθόδοξους χριστιανούς και πιστούς της Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας.

Επιτρέπεται οι Χριστιανοί να "ξεματιάζονται" μεταξύ τους;

Απόσπασμα από το βιβλίο του Δημητρίου Π. Λυκούδη με τίτλο "Λειτουργικά Ζητήματα", τόμος Α' (Αθήνα 2017) που κυκλοφορεί σε όλα τα χριστιανικά βιβλιοπωλεία αλλά και από τις Εκδόσεις ΕΠΙΡΡΩΣΗ, ΕΔΩ!

   Είναι μια συνήθεια που επικρατεί και θεριεύει στις ημέρες μας. Λάδια, ξεματιάσματα, αυτοσχέδιες μυστικές ευχές και "ματζούνια", λαγοπόδαρα και χάντρες, μπλε "ματάκια" και απόνερα, θυμιατά και κάθε είδους πλανόδιες ξεματιάστρες, διά ζώσης και τηλεφωνικά ακόμη, και, είναι γεγονός πασιφανές, η αμάθεια, οι προλήψεις και δεισιδαιμονίες εδραιώθηκαν πια, ανάμεσά μας, γύρω μας.

   Ξέρω! Θα προλάβεις να πεις ότι οι "ξεματιάστρες", τουλάχιστον κάποιες από αυτές, λέγουν εκφώνως προσευχές και ουχί μυστικώς, όπως την Κυριακή Προσευχή "Πάτερ ημών" ή άλλες γνωστές προσευχές ή, τουλάχιστον, θα προτείνεις πως η Αγία μας Εκκλησία αποδέχεται την περί ου ο λόγος βασκανία, την εχθρική, δηλαδή, και επιζήμια επιβουλή. Ποιος ο λόγος, λοιπόν, που δεν επιτρέπονται οι ως άνω τακτικές και ενέργειες;

   Την ευχή επί της βασκανίας, πρωτίστως, διαβάζει ο ιερέας, ο κανονικά χειροτονημένος ιερέας της ενορίας μας και όχι κάθε αυτοχρισμένη ψυχοσώστρα των ημερών μας. Η εχθρική και επίβουλος επήρεια αντιμετωπίζεται με επιτραχήλιον και διά της Χάρις του Παναγίου Πνεύματος, η οποία φθάνει σ᾿ εμάς διά της εν Χριστώ εκλεγμένης και χειροτονημένης  Ιερωσύνης που έλαβε ο πρεσβύτερος-ιερέας  και όχι διαμέσου μυστικοπαθών προσευχών και τελετουργιών. Δεν παίζουμε με τον διάβολο, χρειάζεται περισσή προσοχή και σοβαρότητα.

   Εισέτι, σε περίπτωση που ένεκα πολλών αιτιών δεν έχουμε άμεση πρόσβαση στο επιτραχήλιον του ιερέα, κάθε χριστιανός, μακριά από λάδια και ξεματιάσματα, ακόμη και έμπροσθεν δήθεν των αγίων εικόνων και με τη συνδρομή των μοσχοθυμιαμάτων, αυτοχρίεται και πίνει αγιασμό και προσεύχεται προσωπικά ο ίδιος, αυτοσχεδίως και μη, χωρίς να προστρέχει σε κοσμοσώστρες και λαδομάγισσες της γειτονιάς. Προσοχή! Ούτε τηλεφωνικό ξεμάτιασμα! Πολλή προσοχή! Μην προσκαλείτε τηλεφωνικά τον διάβολο στα σπίτια σας! Δεν παίζουμε με τον διάβολο!

   Ως προς τα μπλε "ματάκια", τις πάσης φύσεως και προέλευσης χάντρες, τα λαγοπόδαρα και τα "φυλαχτά", καλό είναι και ευλογημένο, έστω και ετούτη την ώρα, να μάθουμε επιτέλους ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο φυλακτήριο εντός και επάνω μας από τον Τίμιο Σταυρό, που καθένας χριστιανός φέρει, ή, πρέπει να φέρει επιστηθίως και, ασφαλώς, να αποδέχεται ορθοπράκτως στην καθημερινότητά του.

   Όχι "ματάκια", λοιπόν, στους επιστήθιους Σταυρούς μας, όχι χάντρες στα παιδιά μας και στα βρέφη, όχι "φυλακτά" στα αυτοκίνητά μας, παρακαλώ την αγάπη σας.  Καί χριστιανός καί ξεμάτιασμα, καί Σταυρός καί χάντρες καί ματάκια είναι σχήμα ασύμβατο, ασύμφορο, ασύνδετο. Σταυρός ορθόδοξος και αγιασμός για κάθε εχθρική επιβουλή και επενέργεια. Προσοχή, όμως! Ορθόδοξος Σταυρός, όχι απομιμήσεις αποκρυφιστικών σχεδίων και εφήμερων "κακοτεχνημάτων".

   Ορθόδοξος Σταυρός και μακριά από ξεματιάστρες και τηλεφωνικά ξεματιάσματα με λάδια, θυμιατά, απόνερα και μυστικοπαθείς ευχές - ο Θεός να τις κάνει ευχές! - που δήθεν αποστέλλουν το "κακό μάτι" στα "αόριστα" βουνά, ενώ, στην ουσία, πανηγυρικά προσκαλούν τον διάβολο ως συνδαιτημόνα και μόνιμο πάροικο στην καθημερινότητά μας. Προσοχή! Δεν παίζουμε με τον διάβολο!
Πατήστε εδώ για τις Εκδόσεις ΕΠΙΡΡΩΣΗ!

  

Επιτρέπεται να τελούνται μνημόσυνα εκτός του Ιερού Ναού;

   Στη συνέχεια της σειράς των ερωταπαντήσεών μας στην παρούσα ενότητα με τίτλο "Λειτουργικές Απορίες", συναντάμε το επίκαιρο θέμα των ιερών Μνημοσύνων εκτός των Ιερών Ναών, δηλαδή, άνευ Θείας Λειτουργίας. Ένα ζήτημα που, προϊόντος του χρόνου, καθίσταται "μόδα" και "μοντερνισμός", άλλος ένας μοντερνισμός άλλωστε, μία επί πλέον μορφή εκκοσμίκευσης της Αγίας μας Εκκλησίας που αμφότεροι επιτρέπουμε να συντελείται.

Πρέπει να κάμνουμε εκταφή των κεκοιμημένων μας, όταν συμπληρωθούν τρία χρόνια από την ημέρα της ταφής, ή όχι;

   Αποτελεί εκκλησιαστικό έθος και αναπόσπαστο μέρος της Ιεράς  Παραδόσεώς μας η εκταφή των οστών των κεκοιμημένων μας. Και μάλιστα, στα τρία χρόνια, αριθμός συμβολικός της τριημέρου Ταφής του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Το ερώτημα, όμως, που τίθεται σήμερα είναι εάν πρέπει οι πιστοί να προβαίνουν στην εκταφή των κεκοιμημένων τους ή, πολλές φορές από φόβο για μια πιθανή μη αποσύνθεσή τους ή και από σεβασμό, να διατηρούν τον τάφο ανέγγιχτο και τους κεκοιμημένους εγκαταλελειμένους μέσα στη γη.

   Είναι αλήθεια πως η ακολουθία και το τυπικό της ταφής σ᾿ ένα δημοτικό κοιμητήριο μιας μεγαλούπολης, από κάθε πλευρά, διαφέρει σε πολλά σημεία από την αντίστοιχη ταφή σ᾿ ένα χωριό, εκεί όπου η ταφή καί πλέον κατανυκτική είναι καί ανθρώπινη καί πλέον "ορθόδοξη" σε αντιστοιχία με αυτή της πόλης! Πλην, όμως, κατανοώντας κάθε αντίλογο και επιφύλαξη, είναι αδύνατον να διατηρούμε τους κεκοιμημένους μας στον τάφο και μετά την παρέλευση της τριετίας από την ημέρα της εκδημίας και ταφής τους.

   Έχουμε παραδείγματα, και είναι πολλά, που η εκταφή, τρόπον τινά, επιβάλλεται, καθώς πολλοί κεκοιμημένοι μας αναδύθηκαν ανέγγιχτοι και άνευ στοιχείων αποσυνθέσεως της ύλης. Βέβαια, αυτό από μόνο του δεν αποτελεί μαρτυρία, καθώς δύναται να εξηγηθεί και θετικά, αλλά ωσαύτως, με τα ίδια επιχειρήματα και αρνητικά. Γι᾿ αυτό, όταν τα άφθαρτα σκηνώματα των Αγίων μας, κάποια εκ των οποίων  διατηρούνται ακόμη και σήμερα αναλλοίωτα, έρχονταν στο φως, οι έμπειροι Πατέρες μας τα ενταφίαζαν και πάλι στη γη και ανέμεναν "σημείο" εξ Ουρανού, ανέμεναν και προσμετρούσαν υπομονετικά στο χρόνο την αγαπητική θεία βούληση του Παναγίου Θεού.

   Στην καθημερινότητά μας, όμως, επιβάλλεται η εκταφή των κεκοιμημένων μας. Σε περίπτωση που κάποιος εξ αυτών διατηρείται ανέπαφος (επηρεαζόμενος από παθολογικά αίτια, από λήψη και χρήση ποικίλου φαρμακευτικού υλικού εν ζωή, από την υγρασία του υπεδάφους την ημέρα της ταφής και, ασφαλώς, από τον κορεσμού του αυτού υπεδάφους στα κοιμητήρια των μεγαλουπόλεων), προβαίνουμε στην εκ νέου ταφή του, αυτή τη φορά για ένα έτος επιπλέον. Να φροντίζουμε, λοιπόν, στα τρία χρόνια να διενεργούμε την εκταφή των ανθρώπων μας. Αυτό μας διδάσκει η Αγίας μας Εκκλησία.

   Τέλος, γίνεται κατανοητό, ως τονίζουμε αδιαλείπτως, πως όλα τα παραπάνω συντελούνται με την ευλογία και συμμαρτυρία του γέροντος πνευματικού μας.

Δημήτριος Π. Λυκούδης

Επιτρέπεται η νύφη, κατά τη διάρκεια του Μυστηρίου του Γάμου, να πατάει το πόδι του άνδρα - συζύγου της;

   Εάν αμφότεροι βρίσκονταν σε θεατρική σκηνή - διότι προς εκεί βαδίζουμε - σαφέστατα και μπορεί να το κάμνουν. Ομιλούμε, όμως, για Ορθόδοξο Ιερό Ναό και για Μυστήριο. Δεισιδαιμονίες, αμάθεια, προλήψεις, ανοησίες και έχει και συνέχεια...! Μάλιστα, λίγο πριν το πέρας της απαγγελίας του Αποστολικού αναγνώσματος από τον Ιεροψάλτη, μού κάμνει εντύπωση όταν αντικρίζω τα βλέμματα  πολλών να επικεντρώνονται στα ποδάρια των νεονύμφων και ουχί στα τελούμενα και στην ιερότητα της στιγμής. Υποστηρίζουν δε, μεταξύ άλλων, πως η κίνηση αυτή αποτελεί ορόσημο της νύφης προς τον σύζυγό της ότι "του πήρε τον αέρα" και φέρει ίσα, ίσως και αυξημένα δικαιώματα σε σχέση με αυτόν. Μάλλον δε, τα μυαλά μας "πήραν αέρα" και όσων ακόμη επιτρέπουν να συνεχίζονται αυτά τα καραγκιοζιλίκια ενώπιον Αυτού του Αγίου Θεού!

   Ο Πανάγιος Θεός, ως διαβάζουμε στο Αγιογραφικό χωρίο (1), δημιούργησε από την πλευρά του Αδάμ την Εὐα, όχι από το κεφάλι του ή τα πόδια του: «Η γυναίκα δεν έγινε από το κεφάλι του άνδρα, για να μην κυριαρχεί σ᾿ αυτόν. Ούτε έγινε από τα πόδια του άνδρα, για να μην κυριαρχεί αυτός σ᾿ αυτἠν. Έγινε από την πλευρά του, για να δειχτεί ότι είναι ισότιμη με αυτόν, βοηθός του. Έγινε από την πλευρά του που είναι κοντά στην καρδιά, για να του είναι αγαπητή» (2).

   Εάν, λοιπόν, θέλουμε να διατηρήσουμε όποια σοβαρότητα μάς απομένει και να σεβαστούμε την ιερότητα του Ναού και πολύ περισσότερο αυτού του Μυστηρίου, παρακαλώ θερμώς, ας εγκαταλείψουμε διαπαντός τέτοια σκηνοθετήματα και ανοησίες που κάμνουν τα δαιμόνια να περιγελούν και τους δίνουν το "δικαίωμα" να μας συντροφεύουν στη γαμική συζυγία.

Παραπομπές:

1. Γένεσις, β', 18-24.

2. Φούντα Ιερεμίου (Αρχιμ) νυν Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης, τόμος Α', ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ 1986, σελ. 133.

Είναι σωστό σ᾿ ένα Μνημόσυνο να κοινωνεί όλη η οικογένεια του κεκοιμημένου για την ευόδωση της ψυχής του;

   Αρχικά, πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ομιλούμε περί ιερού μνημοσύνου σε ορθόδοξο χριστιανικό ναό και δη, κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας και όχι επί του μνήματος ή έμπροσθεν της εικόνας του Κυρίου Ιησού Χριστού. Καλά είναι και αυτά, αλλά πρόκειται για προσευχές. Αυτό που έχει βαρύνουσα δύναμη και παρέχει τεράστια "όνησι" και παρηγοριά στις ψυχές των κεκοιμημένων είναι η Θεία Λειτουργία, δηλαδή, να εκκλησιαστούμε από το πρωί, να ζυμώσουμε πρόσφορο, ει δυνατόν να παρασκευάσουμε αφ᾿ εαυτών το σιτάρι και το δίσκο του μνημοσύνου μας και εάν έχουμε προετοιμαστεί και έχουμε την ευλογία του πνευματικού μας, σαφέστατα, να κοινωνήσουμε.

   Ως προς το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, ας ξεκαθαρίσουμε ότι οι συγγενείς του κεκοιμημένου δεν αυξομειώνουμε την ποιοτική πορεία της ψυχής εάν κοινωνήσουμε - ή όχι - των Αχράντων Μυστηρίων. Αυτό έχει να κάνει με την προσωπική μας πνευματική κατάσταση και σωτηρία ή μη και δεν επιδρά (τουλάχιστον άμεσα) στην πορεία της ψυχής του πιστού για τον οποίο και τελείται το ιερό μνημόσυνο.

   Ας κάμνουμε, λοιπόν, σεμνά, ταπεινά και συχνά ορθόδοξα μνημόσυνα (όχι υπερβολές και εφάμαρτες επιδείξεις, όχι πολιτικά μνημόσυνα και τελετές του καφενείου) και ας προσπαθούμε πάντοτε να προετοιμαζόμαστε πνευματικά κατάλληλα. Εάν κοινωνήσω έχω ευθύνη για εμένα και, παράλληλα, εγώ σώζομαι ή κολάζομαι, όχι ο άλλος!

   Εισέτι, παρακαλώ την αγάπη όλων! Σάββατο τα μνημόσυνα των κεκοιμημένων μας. Σάββατο και ποτέ Κυριακή. Έχουμε ευθύνη για το γεγονός ότι μεταποιούμε την αναστάσιμη ημέρα της Κυριακής σε πένθιμο εμβατήριο και ταφικές ενασχολήσεις!