ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ "ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΑ ΕΝ ΧΡΙΣΤΩ"

Τρίτη 29 Αυγούστου 2017

Είναι σωστό, λίγο πριν την ανάγνωση του αποστολικού αναγνώσματος, ο αναγνώστης-ιεροψάλτης να λαμβάνει τον Απόστολο από τα χέρια του Ιερέα-λειτουργού;

Σχετική εικόνα
   Αποτελεί μία από τις πολλές καινοτομίες των ημερών μας. Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας και λίγο πριν την ανάγνωση του αποστολικού αναγνώσματος, ο αναγνώστης- ιεροψάλτης, στο άκουσμα "Δύναμις" του τρισαγίου του ιερέα, από της ωραίας πύλης, κινείται προς αυτόν και λαμβάνει από τα χέρια του το βιβλίο με τα αποστολικά αναγνώσματα. Θα το επιστρέψει και θα το παραδώσει πάλι στα χέρια του όταν τελειώσει την ανάγνωση. Ακολούθως, ο ιερέας, ευλογεί τον αναγνώστη ή τον ευαγγελιστή διάκονο (εάν υπάρχει διάκονος) με τη φράση "Ειρήνη σοι", προσθέτοντας και άλλες επιμέρους φράσεις, όπως «και παντί τω λαώ», «τω αναγνώντι», «τω αναγνώσαντι» ("τω ευαγγελιζομένω" προς τον διάκονο) κ.ά. Πρόκειται για μια αντιεκκλησιαστική, αντιλειτουργική και απαράδεκτη συνήθεια, η οποία στερείται κάθε αναφοράς στην Ιερά μας λειτουργική και θεολογική Παράδοση.

   Το βιβλίο του Αποστόλου ανήκει στον αναγνώστη, ο οποίος έχει και την ευθύνη της προετοιμασίας της ανάγνωσης του αποστολικού αναγνώσματος. Παλαιότεροι και ευσεβείς διδάσκαλοι ιεροψάλτες, ευθύς αμέσως μετά το πέρας της Κυριακάτικης Θείας Λειτουργίας, στην αρχή, δηλαδή, της εβδομάδος, ετοίμαζαν το αποστολικό ανάγνωσμα για την ερχόμενη εβδομάδα. Μελετούσαν τον Απόστολο, διάβαζαν,  προετοίμαζαν το ανάγνωσμα. Το έφεραν συνεχώς μαζί τους, κάποιες φορές το "δανείζονταν" και στις οικίες τους προκειμένου να αναγνώσουν ξανά και ξανά το συγκεκριμένο ανάγνωσμα, ώστε να προετοιμάσουν καλώς την ανάγνωσή του στην επόμενη Θεία Λειτουργία. Ήταν το βιβλίο τους, όπως και τα υπόλοιπα λειτουργικά βιβλία. Επομένως, το βιβλίο του Αποστόλου δεν έχει θέση εντός του Ιερού Βήματος, πολύ δε περισσότερο επί της Αγίας Τραπέζης. Προσοχή, λοιπόν! Είναι εσφαλμένη και αντιπαραδοσιακή κίνηση ο ιερέας να δίνει τον Απόστολο στον ιεροψάλτη και, λίγο αργότερα, να τον λαμβάνει ξανά και να τον τοποθετεί στην Αγία Τράπεζα. Η θέση του Αποστόλου είναι στο Αναλόγιο και στα χέρια του αναγνώστου, ελλείψει δε, αυτού, στα χέρια του ιεροψάλτου.
   Ως προς την ειρήνευση του ιερέα - λειτουργού, ευθύς αμέσως μετά το πέρας της ανάγνωσης του Αποστόλου (ή του ευαγγελικής περικοπής υπό του διακόνου), την ευχή-ευλογία, δηλαδή, "Ειρήνη σοι", δέον να τονίσουμε ότι είναι λαθεμένη ενέργεια η οποιαδήποτε προσθήκη φράσεων ή λέξεων στην ως άνω ειρήνευση. Το "Ειρήνη σοι" αναφέρεται αποκλειστικά σε αυτόν που ανέγνωσε, εν προκειμένω στον αναγνώστη (ή στον διάκονο που ανέγνωσε το ευαγγέλιο) και όχι στο χριστεπώνυμο πλήρωμα. Προσοχή! Άλλωστε, ο ιερέας εύχεται υπέρ ειρηνεύσεως του λαού, με το "Ειρήνη πάσι", αμέσως μετά, λίγο πριν την ανάγνωση του ιερού ευαγγελίου (στην περίπτωση που δεν υπάρχει διάκονος). Αρκεί, λοιπόν, η φράση "Ειρήνη σοι", η οποία αποτελεί έθος λειτουργικό και είναι συμβατή με την Παράδοση της Εκκλησίας μας.
   Σχολαστικισμός και καινοτομίες δεν έχουν θέση εντός της Λειτουργικής Παραδόσεως της Εκκλησίας μας. Είμαστε υποχρεωμένοι να τηρούμε άπαντες το λειτουργικό τυπικό, την αρχαία τάξη (κατά το μέτρο της γνώσεως ενός εκάστου και τα ενοριακά περιθώρια που παρέχονται) και να εμπιστευόμαστε τους εαυτούς μας στην  πνευματική και λειτουργική εκπεφρασμένη ορθοπραξία της Εκκλησίας μας.

Σημείωση: Η ως άνω λειτουργική απορία αποτελεί μέρος του νέου  πονήματος του κ. Δημητρίου Π. Λυκούδη, Θεολόγου-Φιλολόγου, υπό τον τίτλο "Λειτουργικά Ζητήματα", τόμος Α', που μέσα του ερχόμενου μήνα κυκλοφορεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια: